Tag Archief: zwarte piet

Ik ben om. #KOZPMMN!

19 maandag nov 2018

Posted by in leven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , ,

Mijn diepe overtuiging is dat er achter het Sinterklaasfeest inclusief Zwarte Piet geen enkel racistisch motief zit. Niet bij mij, niet bij mijn kinderen, niet bij anderen die het feest van oudsher vieren. Bij niemand die ik ken of van wie ik weet.

Mijn diepe overtuiging is dat er mensen zijn die zich gekwetst weten en voelen door dezelfde Zwarte Piet. Dat zij al, dan niet vals bedoeld, worden vergeleken met ZP.

Ik zie ook dat deze twee werelden niet echt met elkaar praten en dat er weinig ruimte is voor nuance. Dan is het óf dat je niet kunt toewerken naar een beetje racisme, óf het is dat ze (de tegenstanders) hun mond moeten houden.

Beide standpunten zijn echt totaal onzinnig. Er is geen sprake van racisme in het traditionele Sinterklaasfeest, dus is het niet het streven naar een beetje racisme. Zo is er ook geen reden waarom mensen hun mond moeten houden over iets dan hen raakt.

Vrijheid van meningsuiting en demonstratie geldt vooral voor hen waar je het volstrekt mee oneens bent. Anders is het gewoon gemakzuchtige lippendienst.

Ik zat daar onverschillig en agnostisch in. Er zijn altijd mensen die zich gekwetst voelen, so what? En je kunt of moet je altijd een beetje aanpassen aan anderen om het gezellig en leefbaar te houden, so what?

Dus verander Piet in allerlei kleuren, stop met zeuren en gedoe en geniet weer van het mooiste feest van het jaar. Zo dacht ik.

Ik ben om. Met dank aan de enge spreek- en schreeuwkoren van dit weekeinde. Ik zag de onverzoenlijke koppen, het speeksel dat door de lucht vloog, de haat tegen ‘zwarten’, het gescheld, de opgestoken vingers. Ik zag het totale gebrek aan respect voor anderen. Ik zag de meute, de horde. Met hun kind op de schouders. Goed voorbeeld.

Zij hebben ervoor gezorgd dat ik om ben. Dat we moeten stoppen met Zwarte Piet. Niet met Piet overigens! Wel met de zwarte. Als dit leidt tot zoveel onderhuids liggende en eruit komende haat dan is het dat allemaal niet waard. Het onversneden racisme, de haat jegens anderen kwam zo makkelijk naar boven dat het doodeng is. Dit heeft niets meer te maken met Sinterklaas.

Ik capituleer. Ik ben het zat. Stop er maar mee. Zorg ervoor dat iedereen weer terug gaat in het hok van het eigen gelijk. Stop.

Ik stel een nieuwe afkorting voor: KOZPMMN. Kick out zwarte piet maar meer niet.

#KOZPMMN

Sinterklaas is een fantastisch feest!

09 vrijdag nov 2018

Posted by in leven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , , ,

xkw_2889_na_titelp

 

Lees ik toch nu weer een bericht in de NRC  dat rechts Nederland kritiek heeft op de keuze voor de Amsterdamse Sinterklaas. Vanmorgen nog las ik in De Volkskrant een artikel over een bijeenkomst over Zwarte Piet. Allemaal mooi, tot de laatste alinea. Lees even mee:

Ondertussen zijn de radicaalste activisten alweer een stap verder. Sinterklaas deugt ook niet, zei Michael van Zeijl in het gesprek met burgemeester Hamming: ‘Kwalijk dat kinderen bij een oude katholieke man op schoot zitten.’ En: ‘Waarom moet Sinterklaas altijd een man zijn?’, vond Naomie Pieter van Kick Out Zwarte Piet deze week op radiozender Den Haag FM. ‘Kan het niet een vrouw zijn, of iemand in een rolstoel?’

Van links tot rechts is weer iedereen bezig met een kinderfeest, waar ik ieder jaar overigens heel veel  plezier aan beleef, en buitelt haatdragend, verbitterd, kleingeestig en zonder enige relativering over elkaar heen.

Aan het feest van Sinterklaas kan echt niets meer goed zijn! Althans volgens 0,00000001% van de bevolking. De rest interesseert het geen biet. Mij ook niet. In het geheel niet. Zwarte Piet is al lang niet meer in alle gevallen zwart en soms wel. So what? Geel, groen, paars, zeg maar alle kleuren van de ergernis: ik heb ze allemaal gezien. Mijn  kinderen vonden het allemaal prima en gezegend. Zolang het maar gezellig is en cadeautjes opleverde.

Volwassen mensen die nu nog vol overtuiging de discussie aangaan zijn inmiddels erg sneu aan het worden. Culturele veranderingen gebeuren en kun je niet per decreet afdwingen. Ga weg, sodemieter op, denk ik dan. Je kunt ze ook niet tegenhouden. Dan denk ik hetzelfde.

Ga dus weg, stel zielepoten.

Waarom is Sinterklaas een fantastisch feest? Het is oud en nostalgisch voor iedereen die ermee is opgegroeid. Het gaat over liefde en aandacht voor elkaar. Je doet echt moeite. Je maakt een surprise die spot on is of je schrijft een gedicht dat helemaal bedoeld is voor de ontvanger van het cadeau. Je bent er vooraf mee bezig. En dan..wordt er op deur gebonkt en, hey ho presto, voor de deur staat een zak met cadeaus! Hoe kan dát nou? Sinterklaas gaat over spanning, elkaar iets geven, aandacht, cadeaus. Een avond met de familie thuis cadeaus uitpakken en naar elkaar luisteren als een gedicht wordt voorgelezen. Mompelen als het verkeerd wordt voorgelezen terwijl je er zo je best op hebt gedaan. Een borrel, een chippie erbij. En daarna blij zijn met alles wat er is gebracht door die oude Sint en zijn knechten.

Dat is en blijft fantastische en wat mij betreft overleeft die feest mij en allen die na mij komen. Dat we nog generaties op 5 december feest mogen vieren. Met alle kleuren van de regenboog. Mij best.

Dus hou eens op met zeiken aan alle kanten. Zoek een hobby of werk waardoor je van de straat bent. Doe wat met je leven dat ertoe doet, maak positief verschil. Stop je eigen verzuring.

Mij allemaal prima.

Laat ik ook mijn grens aangeven. Die grens heeft niets te maken met kleur want daarin ben ik volstrekt agnostisch. Een ding moet me van me hart:

Sinterklaas is een vent en zit op een paard en niet in een rolstoel.

Onnozel extremisme

16 dinsdag okt 2018

Posted by in leven

≈ 1 reactie

Tags

, , ,

Schermafdruk 2018-10-16 14.31.45

 

Afgelopen week naar de afloop gekeken van het Sinterklaas en Zwarte Piet-gedoe van vorig jaar. Ik zal er verder niet op ingaan want er is genoeg over gezegd. De voor- en tegenstanders van Zwarte Piet kwamen op televisie in een praatshow. Aan tafel zat de Friezin die het verzet in 2018 leidde met haar advocaat. In de zaal, op de eerste rij, zaten de tegenstanders van Zwarte Piet. Ik keek eerst met het geluid uit en later pas met het geluid aan.

Kijken met het geluid uit is aan te raden bij dit soort dingen. Je let dan vooral op de blik van mensen, de expressies, alle lichaamstaal. En wat mij direct opviel was de blik bij beiden. Afgesloten voor de buitenwereld, vastberaden geloof in het eigen gelijk, onverzettelijkheid in de eigen opvatting. Beide partijen keken de wereld in zonder enige twijfel. Dit is de waarheid en daar zal ik nooit meer van afstappen. De Waarheid met een hoofdletter. De overige lichaamstaal was congruent. Als de talkshowhost sprak met de ene partij dan keek de andere partij vol afkeer en minachting toe. Beiden deden dat.

In het klein zag ik gebeuren wat in het groot al langer openbaar is, in de Tweede Kamer, in de landspolitiek.

Die politiek polariseert. Iedere partij zoekt de vleugels op van links of rechts. Rechts is overigens hipper en moderner. Partijen en partijleiders die weten hoe de wereld in elkaar zit, wie de schuldige is en wat er moet gebeuren. Standpunten die in beton gegoten zijn en waar we nooit meer van gaan afwijken. Het ziet er allemaal heel krachtdadig uit.

Maar dat is het niet.

Ook in de talkshow is het schreeuwen om te schreeuwen, om de eigen achterban en het eigen gelijk te dienen. In de landspolitiek wordt er gegooid met simpele oplossingen. De grenzen dicht, uit de EU, de Gulden herinvoeren, iedereen een basisinkomen, geen geld meer naar bedrijven, nu verkiezingen etc etc. Tot vermoeiens toe.

En tussen al dat gekwaak vergeet men te kijken naar het eigen leven dat iedere dag volzit met compromissen. Gewoon omdat je anders geen leven hebt. Je hebt een mening, je bespreekt die met elkaar, je schuift een beetje op of je gunt de ander de overwinning en  je komt eruit. Alleen kluizenaars hebben dat gedoe niet. De rest van de mensheid wel.

Blijkbaar is dat niet meer nodig in de publieke ruimte. Zelfs over een bagatel als Zwarte Piet kun je dan heftige ruzies krijgen. En ik snap het wel: wie wil er nou terugkomen op zijn harde standpunt als je daar al zoveel in hebt geïnvesteerd? Dat doe je niet snel. Zeker niet als je dat moet doen voor de mensen die je volgen.

En toch zal dat moeten. Het is niet anders. Het leven wordt geleefd in het midden tussen twee uitersten. Het compromis is geen nederlaag maar een overwinning op de eigengereidheid die kinderlijk is. Mensen zonder twijfel zijn mensen zonder ontwikkeling. Stemmen op partijen -die nog nooit iets hebben gepresteerd overigens- die stoere onverzettelijkheid uitstralen is zinloos. We delen deze wereld met anderen die ook hun plek hebben. We zullen met elkaar moeten praten en eruit moeten komen. De mens leeft niet op een eiland maar in een samenleving.

Van die talkshow is echt niemand beter geworden, zeker de kinderen niet waar het zogenaamd over zou gaan. Die willen gewoon een feestje dat typisch Nederlands mag zijn, maar er nu ook al niet meer uitziet zoals 50 jaar geleden.

Dus. De Friezen en alle andere sympathisanten moeten stoppen met hun zinloze en lege kruistocht tegen een meer moderne Zwarte Piet en de Anti Zwarte Pieten moeten stoppen met zeuren over trivia. Het verandert allemaal toch wel. Vanzelf. Omdat alles verandert. Omdat voor het gros van de mensen samenleven betekent rekening houden met anderen. Dus ook met de gevoelens van gekleurde Nederlanders. Zo moeilijk is dat niet. De kinderen zal het worst wezen.

Stap dus uit je eigen kerker van je eigen gelijk en praat en relax. Het moet.

De Slag om Dokkum

20 maandag nov 2017

Posted by in leven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, ,

Oorlogen heersen in de wereld. Dorpen worden platgebrand of gebombardeerd, mensen slaan op de vlucht. Zimbabwe neemt, als het goed zit, afscheid van een oude corrupte man die nietsontziend al decennia aan de macht is. In Syrië wordt IS verdreven uit steden als Aleppo. Niet zomaar, maar in grote gevechten. Een slag wordt zoiets genoemd.

Ik heb thuis een boek op de plank dat ik ooit van mijn opa heb gekregen. Van Theodor Plievier als ik het goed heb. Het heet Stalingrad. Het gaat over de Slag om Stalingrad. Maanden beleg en honderdduizenden doden. Er zijn meer slagen in de geschiedenis. En ze hebben alle historische impact. Die om Stalingrad bijvoorbeeld was een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog. Daarna verloor Hitler snel terrein.

De wereld toen en de wereld nu zucht onder oorlog, wreedheid en uitbuiting. En wij? Wij hebben sinds dit weekeinde de Slag om Dokkum.

Ik ga niet herhalen waar het over gaat. Als je dat niet weet dan heb je in coma gelegen. Wat is wel duidelijk wil maken hoezeer ik het zat ben dat alles tot epische proporties in Nederland wordt opgeblazen. Zwarte Piet staat voor integraal racisme! Zwarte Piet staat voor de Nederlandsche cultuur. Kinderen houden van Zwarte Piet en iedere andere kleur betekent een psychische beschadiging voor het leven.

Er is een gigantische kloof tussen de Randstad en de Provincie! Sterker nog: tussen de SJW grachtengordel en de echte gewone Nederlander. Nederland gaat ten gronde. Groot, groter, grootst.

Journalisten doen eraan mee, schuimbekkend, opgewonden dat het nu in ons land genoeg is! Wat? Geen idee. De krant van niet zo lekker Nederland doet een werkelijk hilarische poging Jeanne d’Arc te zien in de mevrouw die de slag heeft veroorzaakt.

Het is dat het zo treurig is, anders zou ik erom lachen. Dit geneuzel, dit gezeur, dit overdreven theater is alleen mogelijk omdat er hier geen oorlog is. Omdat we hier de tijd voor hebben. Omdat je als dwaze burgers zomaar de uitspraak van een burgemeester kunt negeren, zomaar het recht op demonstratie terzijde kunt schuiven, zomaar een dikke vinger kunt opsteken naar alles en iedereen. En je komt ermee weg. Het is hier geen Zimbabwe of Syrië. Het is Nederland.

Vanwege een kindersprookje!

Wij zijn hard op weg een stompzinnig volkje te worden.

De terreur van het individu

20 dinsdag okt 2015

Posted by in Geen categorie

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , ,

De discussie over Zwarte Piet gaat al lang niet meer over het eventuele achterhaalde karakter van een feest. Ik kan begrip opbrengen voor mensen en hun gevoelens. Ook kan ik begrip opbrengen voor een wereld die verandert en waar we in mee moeten gaan. Geen probleem. Tradities veranderen godzijdank en mensen ook. Palingtrekken doen we ook al heel lang niet meer en niemand die het mist.

Er is iets anders waar ik geen begrip voor kan opbrengen en dat is wat ik de terreur van het individu noem. Wat bedoel ik?

Meer en meer leven we in een wereld waarin (vermeende) slachtoffers een bepalende rol krijgen in het publieke debat. Als er iemand is die ergens aanstoot aan neemt dan moeten we dat niet alleen serieus nemen. Nee, dan moeten we daar rekening mee houden en de boel aanpassen. Mensen eisen een plek op die buiten proportie is. Als je verlangt dat de meerderheid altijd rekening houdt met de kleinst mogelijke minderheid, het individu, dan ontstaat er een scheve maatschappij. Er kan namelijk altijd een nieuwe minderheid opdoemen. En als de meetlat voor minderheid het individu is dan is er altijd iemand die eist dat de wereld zich aanpast.

Deze ontwikkeling is begonnen in de jaren 70 van de vorige eeuw toen het idee ontstond dat alles moet kunnen. Als iemand iets wil en het leuk vindt waarom zou je dat dan niet toestaan? Klinkt als een logisch idee. Als ik het leuk vind om paarsgeverfd over straat te gaan, dan moet dat ook kunnen. Er ontstond een wereld van vrijheid. Een vrijheid die positief uitpakte: de mens kon zich ontplooien. Er ontstonden nieuwe kunst, nieuwe muziek, nieuwe vormen van samenleven. De mens werd bevrijd uit de burgerlijke monotonie van de jaren 50 en 60.

Zo bevrijd zelfs dat uiteindelijk ik, als individu, kon doen en laten wat ik wilde. Daar was niks mis mee. Het leidde tot een tolerante samenleving waar men de lol van anderszijn in zag. Tolerantie of misschien wel onverschilligheid. Men liet elkaar met rust. Men was open voor nieuwe dingen.

Dat is nu echt anders. De gekwetste mens is opgestaan. De gekwetste mens wil niet dat hij met rust gelaten worden, hij wil dat anderen zijn kwetsuur wegnemen. Hij wil dat anderen rekening met hem houden, hun gedrag aanpassen, hun gewoontes aanpassen zodat de kwetsuur verdwijnt. Hij vraagt niet om begrip, hij eist op hoge toon actie.

In de VS is dit al tot het absurde doorgetrokken. In “The coddling of the American Mind” is te lezen hoe boeken worden voorzien van zogenaamde Trigger warnings. Zie het een beetje als de goedbedoelde leeftijdsindicaties bij films. Bij 18+ weet je dat er sex in een film voorkomt. Trigger warnings gaan veel verder. Hier beslissen mensen dat iemand ooit misschien, wellicht gekwetst kan worden door een bepaalde uiting. Zo’n boek of uiting wordt dan voorzien van een trigger warning. Dit is uiteindelijk grenzeloos. Er is werkelijk altijd wel iemand die zich gekwetst voelt door iets, zodat uiteindelijk het aantal trigger warnings oneindig wordt. En daarmee dus krachteloos.

Wat gebeurt is heel simpel: als we aanvaarden dat ieder van ons het middelpunt van het heelal is én we gaan er van uit dat we ieder mogelijk leed moeten voorkomen dan leven we in een totaal neurotische maatschappij waarin iedereen op zijn tenen loopt.

En waar is het einde? En wie beslist dat?

Stel dat ik rekening hou met de tegenstanders van Zwarte Piet, wat ik ook doe want zoveel maakt het nou ook weer niet uit om iets te veranderen. Word ik dan niet potentieel gekwetst door hun gebrek aan compassie met mij vanwege mijn prachtige kinderjaren? En hoe gaan we daar uit komen? Krijgt dan de Regenboogpiet een trigger warning voor mij en mensen met dezelfde mooie jeugd? Moet ik me dan gekwetst voelen en in actie komen? Op Facebook gaat al een petitie rond, de zoveelste, van gekwetste mensen die Zwarte Piet willen neerzetten als erkend cultureel erfgoed. Zwarte Piet! We hebben echt niets te doen hier in Nederland.

De oplossing.

Neem jezelf niet zo serieus. Leef het leven met volle teugen. Weet dat anderen anders zijn. Hou je aan de algemeen geldende spelregels van bijvoorbeeld elkaar met rust laten. Schik een beetje in als zaken achterhaald zijn in een veranderende wereld. Als individu ben je in de privésfeer heel belangrijk, in de publieke ruimte al een stuk minder. En stop ermee andersdenkenden als moreel slecht af te schilderen. Dat zijn zij niet. Zij denken gewoon anders. Stop met je zin door te drijven. Het is jouw zin. Niet de mijne.

Stop er dus gewoon mee. Ik wil rekening houden met anderen maar ik weiger op mijn tenen te lopen.

Zwarte Piet, wie kent hem niet

31 maandag aug 2015

Posted by in Zwarte Piet

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , , , ,

Mooi, eind Augustus en de discussie over Zwarte Piet barst weer los. Niet alleen in Nederland maar ook en zelfs de VN buigen zich over dit fenomeen. Wat moeten we ermee?

Allereerst maar even ons Nederlandse cultuurgoed en hoe we dat moeten bewaken tegen alle boze invloeden van buiten (want de hele wereld wil ons onze identiteit afpakken! Echt.). Zeker, Zwarte Piet (vanaf nu ZP) behoort tot mijn eigen vastgeroeste cultuurgoed. Als jongen keek ik altijd uit naar Sinterklaas. Altijd weer de spanning wat hij zou geven en de weken voorafgaand aan DE avond mijn schoen zetten. Ach wat was dat altijd mooi. En natuurlijk kwam ZP door de schoorsteen om mijn schoen te vullen. Dat daarvoor een gaskachel stond met gloeiend hete kooltjes was voor mij geen enkel beletsel het allemaal te geloven.

Ik ben zo erfelijk belast dat ik Sinterklaas nog altijd het mooiste feest vind. Een feest ook waar je moeite doet voor elkaar, waar je tijd neemt om een gedicht te schrijven en dus nadenkt over de persoon die het cadeau krijgt. Gedachteloos Sinterklaas vieren kan niet eens. De suggestie vanuit de VN dat wij dan maar de Kerstman moeten adopteren getuigt dan ook van een oeverloze domheid, gebrek aan empathie en culturele hovaardigheid van heb ik jou daar. Vier dat maar zelf en laat mij met rust, denk ik dan. Hup, weg.

Zoals je ziet komt in dit verhaal over prachtige herinneringen ZP nauwelijks voor. Ik heb daar ook geen herinneringen aan. Wel aan Sinterklaas.

Dan mijn plek in deze wereld. Ik deel mijn wereld met heel veel anderen en een van mijn uitgangspunten is dat ik die wereld leefbaar moet maken en houden. Nu zijn er mensen die aanstoot nemen aan ZP vanwege het racistisch gehalte van de beste man. Zijn kleur verwijst naar een koloniaal verleden en het feit dat ZP er nog steeds is duidt op racisme in onze samenleving. Zo ongeveer. En daarom moet ZP weg.

Ik kan deze punten een voor een langsgaan en er commentaar op geven. Dat ik denk dat mensen wel discrimineren (iedereen) maar niet echt racistisch zijn. Dat we blijkbaar het zo goed hebben dat ZP een groot onderwerp is (goed nieuws, er is geen oorlog of een grote ramp dus kan dit terugkeren op de agenda). Dat Nederlanders opeens blijk geven van een enorm historisch besef m.b.t. een kínderfeest. Wat best wel hilarisch is omdat enig verder historisch besef nul is. Dat we de boel niet zo moeten opblazen. Dat we de boel niet zo moeten bagatelliseren. Ik zou dat allemaal kunnen maar ik doe dat niet. Want belangrijker dan al die antwoorden is namelijk dat er echt mensen zich beledigd voelen en een slechte tijd hebben. Zou niet hoeven. Dát is voor mij de belangrijkste reden er goed over na te denken.

Ik heb het maar eens aan mijn kinderen (10 en 12) gevraagd. Die waren duidelijk en ik ben het helemaal met hen eens. Als er mensen zijn die last hebben van ZP dan geven we hem toch ook andere kleuren. Je moet rekening houden met elkaar. Zolang er maar Pieten zijn. En we moeten zorgen dat niemand beledigd kan zijn door een kinderfeest. Aldus mijn zonen. Ervaringsdeskundigen.

Ik stel voor dat Zwarte Piet gewoon Piet wordt en allerlei kleuren kan hebben. Dat ie het slimme hulpje van Sinterklaas blijft en ervoor zorgt dat het nog een beetje goedkomt met al die cadeaus. Ik stel voor dat we de discussie sluiten en er gewoon uit proberen te komen omdat we dat willen. Samenleven betekent er met elkaar uitkomen. Rabiaat geklets leidt tot niets.

Dit is mijn oproep aan iedereen. Zodat we aandacht kunnen besteden aan gedichten, aan een mooie avond en vooral zodat we het feest weer aan de kinderen kunnen geven.

Ieder die gewoon doorgaat met de ruzie heeft een andere agenda, heeft andere motieven die hij niet uitspreekt en gijzelt het feest. Diegeen houdt zeker geen rekening met anderen. Dat moet stoppen. Gewoon doen.

En de Kerstman komt ook bij ons langs, maar is toch de minder interessante neef van Sinterklaas. Sorry VN.

Verbeter je communicatie op twitter (en überhaupt)

08 maandag dec 2014

Posted by in Communicatie, twitter

≈ Een reactie plaatsen

Tags

, , , , , , ,

We kennen allemaal deze situatie: je krijgt kritiek op iets en het eerste dat je denkt is ‘ja en jij dan?’. Voorbeelden te over: kijk een avond tv en ze komen voorbij, de eeuwigdurende jij-bakken waar overigens niemand van beter wordt.

Nou zijn dat nog programma’s waar een mens wat tijd heeft. Maar neem nu social in zijn algemeen en Twitter in het bijzonder. In mijn timeline barst het van de jij-bakken. Soms grappig maar meestal niet. Veel verwijten zonder in te gaan op wat de ander zegt. Altijd hetzelfde stramien: iemand beweert iets, anderen vallen over hem heen en proberen ‘m onderuit te halen.

Dat kan anders. De gevoeligheid en oppervlakkigheid voorbij, zeg maar.

Daarvoor haal ik een oude bekende van stal: Jürgen Habermas. Hij heeft geschreven, al decennia geleden, dat er drie criteria zijn voor goede communicatie. En goed is dan doeltreffend.

De allereerste vraag die je je moet stellen is die naar de waarheid van de uitspraak. Gewoon: klopt het? Is het waar of klopt het niet? Daar moet je wel wat voor doen. Je kunt niet gewoon roepen ‘dat is niet waar’. Je zult dat met tegenargumenten moeten komen. Vergt inspanning en kennis.

De tweede vraag die je je moet stellen is, ‘is het moreel juist?’ wat wordt beweerd. Dat betekent dat je iets van een idee moet hebben over je eigen normen en waarden. Dat je je moet kunnen verplaatsen in die van een ander. Dat je kunt nadenken over tegenstrijdigheden daarin.

De allerlaatste vraag is ‘mag jij dat eigenlijk wel vinden?’. Met andere woorden, ben je geloofwaardig.

Stel dat een zeer slordige partner tegen je zegt dat je je kleren eens op moet ruimen. Hoe reageer je dan? Juist: ‘dat moet jij zeggen, jij ruimt nooit iets op’.

De vraag kan natuurlijk ook zijn: is het waar dat ik er een klerezooi van maak? Check. Dan: klopt het dat wij geen klerezooi in huis willen? Check. Opruimen dus! En daarna het gesprek over het gedrag van je partner.

Stel nu eens dat wij allemaal op social en twitter dit patroon zouden volgen. Is het waar wat er wordt beweerd? Is het juist dat dit punt nu wordt gemaakt? En pas als laatste de ander erop attenderen, dat als hij dat ook echt vindt, het geloofwaardig zou zijn daarnaar te handelen.

Stel dat de hele Zwarte Pietendiscussie zo zou verlopen, zou het dan beter zijn gegaan?