25 dinsdag sep 2018
Posted in leven
Denn die einen sind im Dunkeln
und die andern sind im Licht
und man siehet nur die im Lichte
die im Dunkeln sieht man nicht.
Er zijn mensen in het duister
Er zijn mensen in het licht
Men ziet louter die in het licht zijn
Die in het duister die ziet men niet
25 dinsdag sep 2018
Posted in leven
Als we over 10 jaar terugkijken naar ons land, dan zien we om in verwondering. Er zullen kamervragen worden gesteld, er komt een commissie en er zal een rapport komen. Een rapport dat een herhaling zal zijn van eerdere rapporten over een verdeelde samenleving. De vraag zal zijn: ‘hoe heeft het zo ver kunnen komen?’
Over 10 jaar namelijk zal worden geconstateerd dat studenten uit lagere sociaal economische klassen ontbreken op universiteiten, laat staan op promotieplekken. Er zal worden geconstateerd dat mensen uit die klassen niet meer gemiddeld 7 jaar minder lang leven dan hoger opgeleiden, maar dat het gat is opgelopen tot 8 jaar.
Er zal worden geconstateerd dat de armoede is toegenomen, dat de arbeidsparticipatie van vrouwen is afgenomen, dat er steeds minder kinderen naar de kinderopvang gaan en dat het bezoek aan de huisarts vooral een zaak van beter gesitueerden is geworden. Laat staan het bezoek aan de tandarts.
Verder zal worden geconstateerd dat er meer mensen met een lage opleiding en een lage sociaal economische status met justitie in aanraking komen en worden veroordeeld dat 10 jaar geleden. Rechtbanken, ook voor civiele zaken, zien steeds minder mensen uit gewone wijken voorbijkomen. Arbeidsgeschillen worden voor de rechtbank uitgevochten door mensen die een goed betaalde baan kwijtraken. Niet door mensen met een lager gewaardeerde baan.
En als we kijken naar internet dan is het gebruik ervan, of laat ik zeggen, de mogelijkheid je digitaal te ontwikkelen, ook scheef verdeeld. Een groeiende groep mensen mist de virtuele boot.
Kort geformuleerd, het motto van deze tijd is: arm is uit, rijk is in.
Een paar maatregelen van alleen al deze maand: afschaffing van de dividendbelasting is niet echt direct goed voor lager opgeleiden. Het eigen risico voor ziektekosten idem, waarbij de premie komend jaar weer omhoog gaat. De BTW op een groot aantal goederen wordt verhoogd. De eigen kosten voor kinderopvang stijgen met 7,5% terwijl er nog geen 5% gecompenseerd wordt. Studeren wordt steeds duurder en zonder lenen heb je geen toegang tot hoger onderwijs. Pro deo juridische bijstand wordt afgeschaft voor civiele procedures, mijn verwachting is dat de toch al beperkte regeling voor strafrecht nog verder zal worden beperkt in de komende jaren. Terwijl de economie groeit, groeit het gemiddelde inkomen aanzienlijk minder.
Als je goed oplet en je voelhoorns aanzet dat valt op dat er een opeenstapeling is van kleine maatregelen, die nadelig zijn voor hen met een kleine beurs. Direct en dus ook indirect. De huidige maatregelen zullen leiden tot een verdere tweedeling in de samenleving. Aan de ene kant staan zij die het zich kunnen veroorloven kinderen op bijles te doen, schulden te maken voor hun kinderen, digitaal de weg te vinden, medisch precies dat te doen wat goed is en als het misloopt gewoon een advocaat kunnen inhuren.
Aan de andere kant staan zij die dat niet kunnen. Die geen schulden durven maken omdat zij weten wat het is om met schulden te leven. Die kinderen hebben die gaan werken om geld te verdienen. Die als ze geld verdienen dat gekort zien op de bijstandsuitkering van hun ouders. Die de weg naar subsidies moeilijk kunnen vinden. En die vooral juridische bijstand niet kunnen betalen, ook niet bij bijvoorbeeld ontslag.
Een tweedeling die dwars door culturele verschillen heen zal lopen.
In zo’n samenleving zullen mensen terugvallen op datgene wat én krachtig én gratis is: de eigen cultuur. Als mensen zien dat hun kansen steeds kleiner worden, zoeken zij de reden daarvoor. We zien momenteel waar dat toe leidt bij, gelukkig, een beperkte groep Nederlanders. De vijand is de islam en zijn mensen met een totaal andere achtergrond. Het ongenoegen richt zich op mensen van een andere afkomst, op vluchtelingen, op mensen die het nog minder hebben. Denkend dat daar de oorzaak ligt.
Dat is een misvatting.
De echte reden ligt in een decennialang neo-liberaal beleid waarin mensen geacht worden voor zichzelf te zorgen en op te komen. Waarin het naïeve geloof in de maakbaarheid van het individuele leven voorop staat. Waarin boeken gelezen worden met als uitgangspunt dat als je wat wilt, je dat ook kunt bereiken. Dat reduceert mensen die niets bereiken tot mensen die eigenlijk niets willen en dus aartslui zijn. Een individuele karakterzwakte dus. Als dat het dominante mensbeeld is, en dat is het (zelfs kanker kun je overwinnen door positief te zijn) dan is er weinig compassie voor hen die niet kúnnen. Gewoon omdat ze niet hebben geleerd op te komen voor zichzelf. Omdat ze niet zijn opgegroeid met voorlezende ouders, met reguliere bezoekjes aan de tandarts, met genoeg geld om af en toe eens gek te doen en nog steeds geen problemen te hebben.
Over 10 jaar is het woord van Brecht weer waarheid op een schrijnende manier:
Denn die einen sind im Dunkeln
und die andern sind im Licht
und man siehet nur die im Lichte
die im Dunkeln sieht man nicht.
17 maandag sep 2018
Posted in leven
Cannes, er is altijd wel een goede reden te vinden om naar Cannes te gaan. Lekker aan het strand lunchen bijvoorbeeld bij Goéland, of ondergedompeld worden in de grootsteedse drukte van de Rue d’Antibes, of je vergapen aan de rijkdom aan de Boulevard de la Croisette. Het kan allemaal. Er is nog een reden, eigenlijk een kleine reden.
Ooit, lang geleden opgericht in 1862 en nog altijd springlevend. Van Parijs tot aan Saint Tropez en dus ook Cannes kom je deze winkel tegen. En ze zijn bekend vanwege maar één ding: macarons. Maar dan wel gelijk de allerlekkerste die je kunt bedenken. In heel veel soorten en voor elk wat wils. Van zoute caramel tot aan een soort mierzoete spekjesmacaron met suiker erop. En dus ga ik altijd met mijn jongste zoon daar naartoe. Een doosje van acht macarons kopen. Zo’n mooi doosje.
Nu zult u denken “wat een gedoe om een macaron”, en dat snap ik ook. Maar bij Ladurée komt er nog iets unieks bij: de clientèle! Dát is de eigenlijke reden om hier naartoe te gaan. En je hebt alle tijd om te observeren want het is altijd heel druk. Door die drukte moet je je niet laten ontmoedigen. Integendeel. Hop, naar binnen, achterin de zaak aansluiten in de rij en kijken maar naar al die verschillende mensen.
Een totaal opgesmukte jonge vrouw bijvoorbeeld, met veel goud, een grote zonnebril -die niet afgaat- en een heel klein hondje op de arm. Andere arm een LV-tasje. Na heel lang kijken, vragen, aarzelen en nog eens vragen bestelt ze één (!) macaron. Ze rekent af en verlaat de winkel. Prachtig! Een totaal verrassende combinatie van uiterlijke rijkdom en de aanschaf van één macaron.
En dan het jonge stel, Nederlands, dat in schoolfrans acht macarons bestelt, al pratend over de smaken omdat hij van zoet houdt en zij vooral van koffie en vanille. Ze vervolgens laten verpakken in een mooi doosje en er bij het afrekenen achter komen dat dat bijna €20 kost. Je ziet ze naar elkaar kijken, wat geschrokken. En dan toch zonder blikken of blozen betalen.
En ook alle mensen die gewoon even binnenlopen om van de winkel en het aanbod te genieten en zonder aankoop weer vertrekken.
Geholpen word je door vooral jonge dames, keurig gekleed en met een eeuwige glimlach. Hoe lang je ook aarzelt, hoe lang je ook niet weet welke smaak je wilt en hoe lang het ook duurt voor je ze verstaat en zij jou. Het personeel, mét witte stoffen handschoentjes, accepteert het allemaal met een chique glimlach. De macarons worden per stuk netjes gerangschikt in het doosje, een vloepapiertje gaat erover heen en het doosje gaat dicht. Als een ritueel. Telkens weer.
Als een baby zo blij lopen mijn zoon en ik weer naar buiten, de zon in. Wachtend op een bankje op vrouw en andere zoon die waarschijnlijk bij Lacoste binnen zijn en nog heel lang wegblijven.
’s Avonds, eenmaal weer thuis in ons dorp is het genieten van het lekkers in dat mooie doosje. Mijn persoonlijke favoriet is een glas whisky met een Caramel à la Fleur de Sel.
(*) ook gepubliceerd op coteetprovence.nl
12 woensdag sep 2018
Tags
In een ver verleden nam ik afscheid als bestuurslid van een maatschappijkritische club. Ik had enige tijd met veel plezier daarin doorgebracht maar het werd tijd om verder te gaan. De mensen met wie ik omging waren zonder uitzondering aardig, prettig om mee om te gaan en zij droegen het leed van de wereld op hun schouders. Ik bleek daartoe duidelijk minder talent te hebben.
Afijn. Voor mijn afscheid kreeg ik een etentje in een Latijns-Amerikaans restaurant in Utrecht. We aten en dronken. Op enig moment kwam er een jongen bij met een gitaar en die ging voor ons spelen. En zingen. In het Spaans. Het was erg mooi en ontroerend. De jongen bleek Chileen te zijn.
Mijn tafelgenoten wilden weten waarover hij zong. “Over de liefde”, zie hij. Waarom niet over politiek? “Dat is heel saai. Liefde is eeuwig.” Ze wilden weten of hij gevlucht was uit Chili (het was in de jaren van Pinochet). “Nee helemaal niet. Ik wilde gewoon naar Europa.” Of hij last had van de politieke situatie. Nee, ook al niet. Chili was best weer een beetje stabiel en als je je koest hield en over liefde zong had je een goed leven.
De tafelgenoten bleven verbluft achter. Een jonge Chileen die geen enkele politieke neiging had terwijl die andere gitarist, Victor Jara, de vingers waren afgehakt, waarna hij werd vermoord. Zo’n over liefde zingende jongen, dat kón helemaal niet. Dat was geen beste jongen. Beetje verdacht. Hij paste niet in het goed-fout schema.
Ik moest hier aan denken toen ik de tweet weer voorbij zag komen van Judith Sargentini van enige jaren geleden. Zij stelde toen zeker te weten dat er met de bootvluchtelingen geen enkele IS-strijder meekwam. Toen wist ik weer hoe vreselijk naïef linkse mensen kunnen zijn. Dat zij zich oprecht niet kunnen voorstellen dat de slechteriken zich mengen met de goeden, dat je ze kunt herkennen want het zijn er niet veel en ze vallen op.
Links is zo naïef. Er is geen misbruik van sociale voorzieningen, en zijn geen slechte vluchtelingen, iedere vluchteling is een echte en niet een economische, het bedrijfsleven is slecht want egoïstisch, het kapitalisme is slecht, de mens is de enige oorzaak van het veranderende klimaat, een Chileen is altijd gevlucht en zingt over politiek. En als de mens niet zo goed is ligt dat aan allerlei andere zaken, vooral maatschappelijk.
Helaas.
De mens is niet goed en de mens is niet slecht. Althans niet op het moment van geboorte. Vanaf dat moment kan het alle kanten op. En ook vanaf dat moment kunnen de slechteriken zich bedienen van de goeden om hun doel te bereiken. Natuurlijk zat en zit er IS-tuig tussen vluchtelingen. Natuurlijk is een groot deel economisch en niet politiek op de vlucht. Natuurlijk zijn bedrijven ook gewoon nodig en zeer fatsoenlijk in ons leven. En natuurlijk is het niet alleen de mens die het klimaat veranderd. En het kapitalisme heeft meer gedaan voor de verheffing van de armen in de wereld dan welk socialistisch regime dan ook.
Dat wil niet zeggen dat links dood is of ongelijk heeft. Integendeel. Het optimisme dat spreekt uit het linkse gedachtegoed dat de wereld maakbaar is én dat het lot van de minst bedeelden het ijkpunt moet zijn voor fatsoenlijk beleid blijft mij aanspreken. Het erkennen dat er bij de minst bedeelden procentueel net zoveel slechteriken zit als bij de meest bedeelden moet je er wel in meenemen.
Juist erkennen dat er een groot gevaar schuilt in de komst van vluchtelingen maakt je geloofwaardig. En het feit dat je er alles aan doet om dat gevaar bij de poort terug te sturen. Per direct als het kan. Dat je in al je zorg voor minder bedeelden hard bent op de feiten en zacht op de mens maakt links tot een geloofwaardig links. Niet naïef maar menselijk, zachtmoedig voor hen die de zachtmoedigheid verdienen. Als links stopt met schematisch denken over de wereld en de mens is er kans op een opleving.
De wereld is verdeeld tussen links en rechts die diametraal tegenover elkaar staan. Dat leidt tot niets. Niet tot vooruitgang en niet tot verbetering. Het is een sneue toestand. Wie daarmee begonnen is, is niet interessant. Wél interessant is wie er als eerste mee stopt. Links heeft die mogelijkheid. Als eerste de verstandige zijn. Niet meehuilen met de bruine wolven in het bos maar soms heeft rechts een realistischer kijk op de alledaagse mens dan links. Harder, minder idealistisch. Neem daarvan iets over en kom vervolgens met rationele zachtere oplossingen die recht doen aan hen die het goed bedoelen, die goed willen en die het verdienen. En voor iedereen die niet goed wil moet de boodschap hard zijn. Niet pamperen, niet vergoelijken maar met gestrekt been erin.
Links is aan zet en moet minder naïef zijn. De mens is immers ook niet naïef.
Dick Koopman 