Als ik lees dat de energierekening omhoog gaat dan wacht ik af wat dat betekent per maand. Als ik lees dat de hypotheekrenteaftrek wordt afgebouwd, dan reken ik de procenten door en pas de teruggave daarop aan. Als ik lees dat het 2 voor 12 is met het milieu dan denk ik na over consuminderen in het nieuwe jaar. Als ik weet dat de BTW omhoog gaat op de meest basale producten, wat ronduit idioot is, dan merk ik dat niet bij het afrekenen. En ook ik weet dat het hele verhaal dat iedereen erop vooruit gaat in 2019 electorale propaganda is.

Ik kan zo nog wel even doorgaan, maar de kern van mijn leven is dat ik een bovenmodaal inkomen heb. Dat ik weet dat ik niet zonder zit als de lasten stijgen. Dat kan niet eeuwig doorgaan want dan bereik ik wel een plafond. Maar dit jaar komt het wel weer goed. Als de omstandigheden gelijk blijven. Wat ik ook weet dat ik bovenmodaal weerbaar ben als mens. Ik heb veerkracht en strijdlust. Zeker, ik werk me daar drie keer in de rondte voor. Ik investeer in mijn kennis en kunde door nooit stil te zitten en altijd op de hoogte te blijven van alles wat nieuw is. Ik ben iedere dag kritisch op mezelf in mijn werk: iedere dag moet beter en met nog meer focus.

Ik mag me dus enerzijds gelukkig prijzen, maar dat geluk bevecht ik iedere dag weer. Dat doe ik al vanaf mijn 12de toen ik voor mijn ouders naar de MAVO moest en ik besloot dat ik wilde studeren. Toen is mijn strijd tegen afhankelijkheid ontstaan. Dus heb ik MAVO, HAVO en VWO gedaan en toen naar de Universiteit. Omdat ik wil.

Ik weet ook dat er anderen zijn in de maatschappij. Anderen met minder goede uitgangsposities (hoewel die van mij nou ook niet perfect was), met minder geluk, en vooral anderen die iedere week weer moeten kijken hoe ze het redden.

Dat op zich is geen reden om boos te worden. Hoogstens op jezelf. Zeur nooit over waar je bent in je leven, je bent er zelf naartoe gegaan tenslotte.

Wat wel een begrijpelijke reden is tot boos worden is de overvloed van rampscenario’s die over mensen heen komt. Het milieu komt nooit meer goed, wij zijn de laatsten die er wat aan kunnen doen! Nederland moet van het gas af, want anders! Er komen miljoenen vluchtelingen naar Europa! Ons dieet moet volstrekt anders want anders gaat het mis! De hele hypotheekrenteaftrek moet verdwijnen! Weg met het contante geld!

Ik zal zeker nog het een en ander vergeten, maar van al die berichten word ík wat lacherig en gelaten. Maar ik heb vrienden die weten dat bij een afschaffing van de HRA zij hun huis uit moeten en niets kunnen huren. Die al niet weten hoe ze nu hun maaltijden moeten regelen. Die blij zijn een ongeschoolde baan te hebben en bang zijn dat die wordt ingepikt. Die niet weten hoe zij een warmtepomp moeten betalen. Die weten dat ze de komende jaren nooit een elektrische auto kunnen betalen als hun tweedehands diesel de steden niet meer in mag. Die, kortom, het gevoel hebben een wereld in te stappen die de hunne nooit zal worden.

Een goede fatsoenlijke overheid zorgt voor demping van heftige markteffecten. Die zal het niet aanwakkeren met blabla verhalen. Die zal niet triomfantelijk roepen dat dit het beste klimaatakkoord ooit is, zonder te kunnen vertellen wat het dan concreet inhoudt. Een overheid die betrouwbaar is zorgt ervoor dat al die ontwikkelingen worden vertaald in normale taal. Wat betekent dat voor de individuele burgen? Welke zekerheid kan ik mensen bieden? Kan ik beloven dat zij er financieel niet aan onderdoor gaan? Kan ik beleid zo temporiseren dat het effect heel klein is?

Als snelle ontwikkelingen niet kunnen stollen in het alledaagse leven, zodat ik er aan kan wennen en het een plek geven in míjn leven, dán voelen groepen zich buitengesloten, genegeerd. Dán ontstaat het beeld van een elite die zich opsluit in het eigen gelijk, in de eigen zorgeloosheid en zich geen biet aantrekt van gewone mensen die het niet breed hebben.

Veel te makkelijk is het dat te wijten aan individuele verantwoordelijkheid. Dat iedereen dan maar zijn best moet doen om te stijgen op de ladder. Als het zo simpel was dan was het bovenaan de ladder heel druk.

Van het bedrijfsleven kun en hoef je niet te verwachten dat zij zorgen voor die demping van effecten of voor verlaging van het tempo zodat ontwikkelingen kunnen stollen in normen en waarden. Van de overheid móet je dat verwachten. Dat kost geld. Maar hoe het nu gaat kost de rust van de burgers die het betreft. Kost het levensgeluk. Dat is niet goed.

Iedere overheid krijgt het hesje dat zij verdient.