Mooi he, meer dan 450.000 handtekeningen om te komen tot een referendum. Het feit dat dit zo snel kan worden georganiseerd en bereikt is prachtig. Blijkbaar kunnen er virtueel heel veel mensen op de been worden gebracht. Dat is mooi. Echt.
En toch mis ik iets.
Om bij het begin te beginnen. Ik mis duidelijkheid. Het onderwerp van het referendum is er met de haren bijgesleept: het associatieverdrag met Oekraïne. Het had ook de Europese richtlijn met betrekking tot de minimale ronding van urinoirs kunnen zijn. De echte reden is een diep wantrouwen van de opstellers ten opzichte van de Europese Unie. Dat kan. Is niet mijn mening, maar het kan. Stond alleen niet op de agenda en je kunt geen referendum houden over iets algemeens dus is dit onderwerp gevonden. De mensen die nu hebben getekend weten niet eens wat dat verdrag inhoudt.
En dan de uitwerking. Ik mis intelligentie. In de media bleven de opstellers van GeenPeil benadrukken dat dat verdrag een enorm gevaar inhoudt voor zo ongeveer alles en iedereen. En het is de eerste stap naar uitbreiding van Europa met Oekraïne, volgens hen. Zo buitelden de argumenten over elkaar en ging men van onzin naar onzin. Nog vanmorgen, maandag, hoorde ik op de radio dat Europa de veroorzaker was van de inmenging van Rusland in Oekraïne. En zo gaat dat door. Daar gaat het verdrag dus helemaal niet over.
Als laatste mis ik betrouwbaarheid. De basis is een ressentiment dat kenmerkend is voor onze tijd: het volk wordt niet vertegenwoordigd door dit parlement en door Brussel. Ook dit is pure nonsens want zowel het Nederlandse parlement als het Europese zijn gekozen lichamen. Dat een groot deel van de kiezers thuis blijft doet daar niets aan af. Als mensen gaan stemmen dan kies je je vertegenwoordiging en als je thuisblijft doe je dat niet. Simpel.
Wat mis ik dus? Duidelijkheid, intelligentie en betrouwbaarheid.
Dat zijn drie zaken die essentieel zijn, zeker als je ergens voor tekent. Zeker als er meer dan 450.000 mensen tekenen. Al deze mensen zijn voor hetzelfde gebruikt: het maken van een dikke middenvinger naar de zittende macht in Den Haag en in Brussel. Dát is waar het om gaat. GeenPeil bedenkers zouden moeten zeggen waar het om gaat – weg met de EU – en zij zouden moeten zeggen dat dit verdrag gewoon een excuus is om duidelijk te maken dat zij tegen de EU zijn. Dat zij daar jouw handtekening voor nodig hebben. Verder niets. En dat hebben ze knap geregeld.
Triomfalisme overstemt ook een andere kern van deze actie: blijkbaar zijn er heel veel mensen die klaar zijn met de huidige politiek. Er zijn er meer die niet getekend hebben dus al met al valt het ook wel weer mee. Maar toch. Er wordt openlijk getwijfeld aan de legitimiteit van de huidige politiek, zelfs door politici als Wilders die zelf al 17 jaar deel ervan uitmaken. En de huidige politiek heeft geen antwoord. Kan er niet mee omgaan.
Ik denk dat dit referendum een oproep kan zijn aan politici om even de rug te rechten. Nu dus niet meegaan in het ressentiment maar uitleggen hoe wetten en verdragen tot stand komen. Uitleggen dat niet de politiek verdeeld is maar het land. Dat dat zich uit in een parlement met 91 partijen en afscheidingen. Dat dat weer betekent dat alles op een compromis uitloopt en dat dat nu eenmaal zo is in een democratie. Dat dat niet anders is dan in het gemiddelde gezin. En dat er maar één alternatief is: de sterke man. Dat ons systeem het minst slechte is van alle denkbare slechte systemen. Dat men geduld moet hebben en niet alleen uit moet gaan van het eigen belang. En dat referenda bedoeld zijn voor belangrijke zaken.
Maar ja, een politiek geregeerd door de waan van de dag oogst geen bewondering. Slechts kritiek.
