Kominverzet, zo luidt een hashtag op Twitter. Een die nogal vaak langskomt in mijn timeline. Als je als argeloze buitenstaander dit ziet dan denk je dat Nederland zucht onder een buitenlandse bezetter. Of een dictator. Dat het volk voor tirannen is gezwicht. Dat lijf en goed verloren is. Waarvoor het licht is gedoofd. Een land waar barricaden zijn opgericht om de zoveel kilometer en waar je je iedere keer moet identificeren. Zo’n land.
Best gek. In zo’n land woon en leef ik niet. Ik woon in een land met een goede welvaart, met redelijk saaie politiek (altijd een teken van beschaving), met overzichtelijke verhoudingen en met vrijheden die in andere landen vaak ontbreken.
Een land ook met een traditie van tolerantie of in het mindere geval onverschilligheid ten opzichte van andersdenkenden. Waar je redelijk je gang kan gaan zolang je de ander maar met rust laat. Zo’n land.
Als ik naar social media kijk (een ook naar meer traditionele media) dan komt er een heel ander beeld naar voren. Een land waar geschreeuwd wordt zelfs voordat iemand (meestal een burgemeester) ook maar iets heeft kunnen zeggen. Een land waar Riefenstahl-achtige beelden opdoemen van optochten met fakkels (wat een gebrek aan historisch besef). Een land waar bussen met vluchtelingen in de nacht moeten wachten voor ze worden toegelaten in een dorp vanwege verzet. Een land ook waar mensen die positief durven zijn worden weggezet als verraders. Waar de grote bek het lijkt te winnen.
Toch is dat niet de hele werkelijkheid. Het is een deel. Dát is ook Nederland. En de paradox is dat je naar die mensen met een grote bek en het ruige gedrag moet luisteren. Anders doe je hetzelfde als zij. Vrijheid van meningsuiting wordt op de proef gesteld bij meningen die je absoluut niet deelt. Beschaving is laten zien dat jij wel luistert. Zoals Aboutaleb in Rotterdam.
Luister en zorg dat mensen rustig worden. Laat ze vertellen waar ze bang voor zijn. Want dat is het: angst. Het is ook ongeïnformeerdheid. Over de aantallen vluchtelingen. Over de herkomst. Over de procedure.
Geef mensen die genuanceerd zijn een podium. Op social kunnen en doen zij dat zelf al, geef hen ook een plek in de traditionele media. Zo kun je heel genuanceerd kijken naar het proces. Dat Oranje gewoon is overvallen door Den Haag en dat je dan krijgt wat er is gebeurd. Dat er steden zijn waar het heel goed loopt met noodopvang (Zeist bijvoorbeeld). Dat vroegtijdig overleg met inwoners leidt tot nuance en begrip.
Je kunt genuanceerd kijken naar de mensen die hier komen. Je hebt als land de morele plicht vluchtelingen op te vangen. Wat gij wil dat u geschiedt, doet dan ook een ander. Je hebt echter niet de morele plicht iedereen altijd hier te laten blijven. Dat is nergens voor nodig. Maak helder welke criteria je hanteert als politiek en wees daar heel snel in. Selecteer. Dat de wereld van iedereen is is een mooie liedtekst maar hopeloos naïef en romantisch. Geen land ter wereld hoeft iedereen zomaar toe te laten. Maar wees extreem helder in je toelatingsbeleid. Wees ook vanaf het begin helder dat de hier geldende regels voor iedereen gelden. Dus ook voor nieuwkomers. Dat je je moet aanpassen daaraan.
Betrek bij al dit soort zaken inwoners van dorpen en steden, wijken en straten. Want op dat niveau worden politieke keuzes zichtbaar en voelbaar. Het Rijk heeft daar niets te zoeken. Wel colleges van B&W. Die moeten het doen, samen met alle inwoners. Bij die inwoners zitten alle groepen, van rabiaat tegen tot aan rabiaat voor.
We leven in een land waar je er uit moet komen met elkaar. Waarin niemand ooit helemaal zijn zin krijgt. Waar je door moet met elkaar. Waar je de boel bij elkaar moet houden. Niks mis mee.
Dat ‘kom in verzet’ is grotesk en dom. Ik zou zijn voor de hashtag ‘praat met elkaar en luister’, maar ja, dat bekt niet lekker genoeg.
Vluchtelingen blijven komen. We zijn er nog lang niet. Als iemand denkt dat de hausse voorbij is dan heeft hij het mis. We moeten er aan wennen. We hebben behoefte aan duidelijkheid, menselijkheid waar kan, hardheid waar moet en een gesprek. Met elkaar, met de politiek en met vluchtelingen.