De elite. Je struikelt er virtueel over op social. Als ik de berichten lees op Twitter die zich keren tegen de elite dan kan ik het aantal niet bijhouden. Vooral gecombineerd met de term “politiek correct”. Het leidt tot een waas voor de ogen, een felheid die ongekend is en soms tot onverholen haat. Als iets tot zulke sterke emoties leidt dan moet er iets aan de hand zijn denk ik dan.

Dus, wat is er aan de hand?

Laat ik eerst duidelijk zijn dat ik niets tegen elites heb. Mensen die op basis van verdiensten een hoge positie (wat dat ook moge zijn) innemen. Ik hoop dat als ik ooit een ernstige ziekte heb, dat ik dan aan tafel kan komen met de elite der geneeskunde. Dat geeft mij een hogere kans op genezing dan wanneer ik met de minderen aan tafel zit. En je weet dat als je naar de Olympische Spelen kijkt, je kijkt naar de elite van de sport. Anders zou de aandacht snel weg zijn. 100 Meter sprint in 23,8 seconden is niet echt interessant. Zo bezien is een elite een topgroep binnen een bepaalde wereld die die positie heeft verkregen en daar bepaalde privileges voor terugkrijgt. Topsporters krijgen beter betaald dan amateurs.

Ik heb ook niets tegen een politieke elite. Mensen die verstand hebben van zaken waar ik geen of minder verstand van heb en die daar hun beroep van hebben gemaakt. (Aardig is natuurlijk dat onderdeel van die elite bijvoorbeeld Geert Wilders en Martin Bosma zijn, twee beroepspolitici die zich enorm afzetten tegen de elite. Een mooie interessante vorm van zelfhaat.) Ik heb er zelfs vertrouwen in dat politici hun werk goed doen zodat ik altijd netjes  ga stemmen. Daarbij laat ik me leiden door standpunten en uitspraken van diezelfde politici. Als ze er een zootje van maken stem ik er niet meer op.

Waar  komt die haat tegen elites dan toch vandaan?

Volgens mij is het simpel. Het begrip wordt gebruikt om een heel specifieke groep aan te duiden. Vooral linkse regenteske politici die in grote huizen wonen, in buurten waar alles koek en ei is en die geen idee hebben wat er onder het volk speelt. Niet alleen dat: zij hebben niet door dat het volk het beter weet. Beter weet wat goed is voor Nederland. Zij, de elite, luisteren nooit naar het volk en hebben lak eraan. Zij beloven van alles maar doen iets anders. Ze kleven aan het pluche, geven elkaar de beste banen, sturen hun kinderen naar de beste scholen en regelen dat de shit bij het volk terechtkomt en niet bij henzelf.

Dat is ongeveer het verhaal dat ik terugvind op social.

Waar gaat het volgens mij mis?

Allereerst heeft iedere samenleving elites: mensen die iets beter kunnen dan de rest. Godzijdank. Je kunt mij met een masker voor en een scalpel in mijn hand een OK binnensturen, de kans dat de patiënt overleeft is klein. Ik behoor niet tot de elite der geneeskunst. Je kunt mij voetbalscheidsrechter maken maar dat wordt niks. Gelukkig zijn er mensen die daar veel meer van weten dan ik. Je hebt elites nodig. Ze kunnen iets wat jij niet kunt. Deal with it.

Verder wordt vergeten dat die elites iets hebben moeten doen en laten om op hun plek te komen. Je moet wel heel erg van politiek en macht houden wil je ooit in de Tweede Kamer komen en blijven. Anders haak je af. Het is hard werken, zeven dagen per week, 24 uur per dag. Je komt er niet met gelanterfant.

Daarnaast is het handig om elites te hebben. Zij zullen sneller tot een gewogen oordeel komen dan de niet elites. Je kunt wel voor de simpele oplossing willen zijn maar die werkt vaak niet eens. “Geen AZC in mijn wijk!” Ok, maar waar dan wel? En wanneer? En hoe? En voor hoelang? Elites overzien vaak beter wat de gevolgen zijn van handelingen.

Het is kortom handig dat er elites zijn en onvermijdbaar. Als “het volk aan de macht” is duurt het maximaal een jaar voordat nieuwe elites opstaan.

Wat kan de politieke elite, want daar gaat het om, in de tussentijd doen?

Stoppen met zich verdedigen en gewoon vertellen wat zij doen en waarom. De anti-elitisten niet vragen om losse uitspraken maar om plannen die uitvoerbaar zijn. Ze betrekken bij plannen, voornemens en vooral ook bij besluiten. Luisteren en vervolgens uitleggen wat de complexe werkelijkheid nog meer inhoudt. Dat dat hun werk is om daar rekening mee te houden. Dat van politici mag worden verwacht alles af te wegen en dan toch een besluit te nemen. Dat ieder besluit een compromis is. Dat luisteren naar iedereen niet hetzelfde is als iedereen zijn zin geven. En dat ieder besluit iemand of een groep boos zal maken omdat ie zijn zin niet krijgt. Tot vervelens toe uitleggen. Steeds weer.

Het is niet anders. De elite zal de rest serieus moeten nemen. De rest zal de elite serieus moeten nemen. Of anders gewoon wegstemmen. Dat kan in Nederland.

Dat is de luxe van Nederland.