• Over

Dick Koopman

~ Durf te denken

Dick Koopman

Maandelijks Archief: mei 2018

Leven in Frankrijk (*)

28 maandag mei 2018

Posted by Dick Koopman in leven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

Carcès, Frankrijk, Vakantie, Var

2017-07-29 09.15.05

Op de camping van Saint-Maximin-la-Sainte-Baume zat ik ooit te mijmeren. Hartje zomer, naast de tent stond de Peugeot – onder de vliegjes van de lange rit. Hoe mooi kon het leven zijn? Mooier dan dit zou het in ieder geval niet worden. Altijd mooi weer, altijd overal lavendel, altijd levendige dorpjes. Het geluid van de krekels. En dan het eten. Zo smaakvol bereid en immer met verse ingrediënten. Je zal maar in de Provence wonen, verzuchtte ik.

Decennia later wonen wij – parttime – in de buurt van die camping, in hartje Var. Ons dorpje Carcès heeft maar een paar duizend inwoners. Het is er loom en relaxed. Enkele winkels, wat cafés, een paar restaurants én een lekker huis. Le Sommet heet het, omdat het bovenop een berg staat, zo’n anderhalve kilometer lopen naar het dorp. Iedere ochtend doe ik die wandeling; naar de bakker voor het brood, het café voor een espresso, de kerk om een kaarsje op te steken. Die route bewandel ik nu al vijftien jaar. Dat doe ik met veel plezier en zonder me ooit te vervelen.

Eigenwijze bouwers

Voordat het zover was hebben we menig dorp bezocht om te zien waar we terecht wilden komen. We reden langs kleine, vrijwel uitgestorven dorpen tot aan Brignoles. Dat was het niet. Wat we wél wilden? Een levendig dorpje dat niet werd overspoeld door toeristen. Ons huis moest in een gewone woonbuurt staan, zeker niet in een quartier met buitenlanders. We vonden het dorp en het huis. Vanaf dat moment begon mijn beeld van Frankrijk, van de Var, te schuiven.

Zeker, het weer was geweldig en het leven was mooi. Het regelwerk bij de notaris verliep echter minder soepel. Het aansturen van de architecten was een baan op zich; zelden zulke eigenwijze bouwers meegemaakt. Er moest veel worden gesloopt omdat het een heel donker huis was, maar de voorliefde van de bouwers voor boogjes en smalle deurtjes bleek hardnekkig. Uiteindelijk is alles gelukt en hebben we er een borrel op gedronken.

Lager tempo

De omgang met de werklui was een voorbode voor wat ging komen. Of het nu ging om de elektricien of de zwembadman; allen hadden een sterke eigen overtuiging die je met verve en kracht moest ombuigen in je eigen richting. En als dat eindelijk zo was dan vonden ze het eigenlijk maar niks. We moesten eraan wennen: in Nederland is de omgang met aannemers en aanverwanten zakelijker, steviger en duidelijker. Je spreekt wat af et voilà.

Dat bleek in de Var anders te zijn. In het begin is dat irritant en op een gegeven moment wen je eraan. Je went eraan dat je met elkaar kletst over de wereld en omstreken. Dat je filosofeert over de mens en het hebben van kinderen. Dat je begrip hebt voor het feit dat jouw elektricien weer de verkeerde relais heeft meegenomen, en morgen weer. Ah, bof! Quel truc. Je went eraan dat op het terras zo rond elf uur de eerste mensen met een petit blanc zitten te genieten en te kletsen. Je went aan het tempo dat duidelijk lager ligt dan bij ons.

Zinvol gevecht

Leven in de Var is vooral onthaasten, relativeren en oog krijgen voor het kleine. Want ja, soms moet je op je tanden bijten van ongeduld. Bijvoorbeeld als na die grote verbouwing van het zwembad de eerste roestplekken zichtbaar worden. De elektra is uitgevallen en dat de oven niets meer doet. Of als Pierre-Jean, de ecologisch verantwoorde tuinman, pas aan het werk gaat na het derde glas rosé.

Als, als, als. Maar vooral is het een leven zoals het zou moeten zijn. Want zeg nou zelf, hoe belangrijk zijn al die zaken nu echt? Morgen is het zwembad er ook nog en je weet uit ervaring dat er binnen zes uur weer elektriciteit is en dat die struiken vandaag niet gesnoeid hoeven te worden.

Leven in de Var relativeert de hectiek van het Nederlandse bestaan; van een leven dat alles nu en wel direct moet. Je drinkt nog eens een glas, gaat lekker uit eten en, hoppa, morgen komt de zon weer op. Dát levensgevoel betekent niet dat de dorpsbewoners er met de pet naar gooien in het leven. Integendeel, denk ik soms; zij hebben een feilloos gevoel voor de zinloze gevechten tegen het bestaan en de zinvolle.

Een voorbeeld. Ook in de Var heeft de crisis jaren geleden hard toegeslagen. In rap tempo verdwenen in ons dorp winkels die niet voorzagen in primaire levensbehoeften. De speelgoedzaak verdween, de ijzerwarenwinkel, het boekhandeltje. Er was een winkel in vissportartikelen en geweren. Beide werden niet meer verkocht. Mensen hadden al een hengel of geweer en een tweede zat er niet in. De eigenaar was moedeloos, maar de zomer erop heette de zaak La Truffière en had hij een stuk grond plus een hond gekocht. In het najaar kwamen wij hem voor het eerst op de markt in Salernes tegen met manden vol truffels. Hij had zichzelf en zijn business opnieuw uitgevonden. Hij had een zinvol gevecht gevoerd.

Aandacht

Als je zoals de Fransen weet dat grote zaken in Parijs worden besloten, dan houd je het in je eigen leven klein en behapbaar. Dat is precies wat die man heeft gedaan. Hij heeft zijn eigen leven opgepakt en is doorgegaan. De bewoners hebben aandacht voor de ‘kleine’ dingen in het leven, die eigenlijk zo groot en belangrijk zijn. Als er iemand overlijdt zit de kerk vol met dorpelingen omdat jij op een dag ook aan de beurt bent. Een vriend van ons, die de lekkerste pizza ter wereld maakt, werd ernstig ziek. Iedere avond kwam hij even langs bij zijn restaurant om iedereen te groeten en kort te vertellen hoe het met hem ging.

Diep inzicht


En het weer? Tja, dat is ’s zomers inderdaad fantastisch en het nodigt uit om eeuwig buiten te leven. In de winter, als het koud en guur kan zijn, zit het dorp ‘dichtgeplakt met oude kranten’ zoals mijn moeder zou zeggen. Er is dan niets te doen. Een paar winkels zijn nog open en dat is het dan ook. Je hebt het ervoor over. Als in het najaar de oogst binnen is en de wijnvelden verkleuren naar prachtig bruin, groen en rood en je ’s morgens wakker wordt met de geur van open vuren in je neus is er geen mooier leven denkbaar. Onder een warme lamp toch proberen op het terras te zitten om met de bewoners te kletsen over het weer. Veel te vroeg op de dag een borrel nemen vanwege de kou.

Leven in de Var betekent afstand doen van een Nederlands tempo. Als je je eraan overgeeft dan zijn de weldaad en het welzijn groot. Je gaat kleine dingen waarderen en de grote relativeren. Je gaat de mensen waarderen, die niet zozeer stug zijn, zoals veel Nederlanders beweren, maar wat terughoudend. Je gaat mee in het diepe inzicht dat er veel is waar je niets tegen kunt doen en dat je van de rest van je leven iets moois moet maken.

 

(*) Ook gepubliceerd in Maison en France

Het afschaffen van Christelijke feestdagen, deel 2.

21 maandag mei 2018

Posted by Dick Koopman in leven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

christenen, feestdagen, tradities

Na mijn vorige blog vroeg een vriend van me waarom tradities verdwijnen. Hij schreef ‘oude tradities zijn hun betekenis kwijt. Om iets in stand te houden moet het nog leven. Iets zonder betekenis leeft niet.’ En dat is helemaal juist, beste Lloyd.

Het roept wel een vraag bij me op, namelijk wat er eerst komt: het leven van een traditie of het in stand houden door mensen. Ik denk het laatste. Een voorbeeld. Twintig jaar geleden was ik in Spanje, in Andalusië. Het was mei, Mariamaand. In grote optochten werden beelden van Maria door de dorpen gedragen door Hermandades, broederschappen. Dat ging gepaard met veel muziek, aanbidding, bewierroking, huilen, struikelen, kaarslicht en wat ook. Een hele happening door vrome katholieken. Alles, werkelijk álles had betekenis. Het moment van het uitdragen uit de kerk, het tempo, de liederen, zelfs het gehuil. De lucht was zwanger van een Middeleeuws hermetische geloofsopvatting.

Wat de mensen deden was in de voetsporen treden van eeuwen. Van  hun voorvaderen in de hoop dat hen die na hen komen hetzelfde zouden doen. Er was geen traditie buiten de mensen, de mensen zijn de traditie. Dat is de kern van waar het om gaat. De mensen zíjn de traditie.

Toen ik ter wereld kwam was er de taal Nederlands die ik ben gaan spreken. Na mijn dood is die taal er nog steeds. Zonder mij, en zonder allen die haar spreken, is er geen taal. De mens ís de taal, terwijl de taal los staat van de mens.

Als wij dus tradities betekenisloos maken zullen zij verdwijnen. Dat gebeurt niet buiten ons om maar dankzij ons.

Een mooie katholieke traditie, gewoonte, is het branden van een kaarsje in de kerk. Een traditie waar ik aan hecht. Ik laat in Frankrijk altijd, iedere dag weer opnieuw, een brandend kaarsje achter als teken van mijn aanwezigheid. Maar ook als teken van mijn aandacht voor iemand. Die kaarsjes staan daar door mij. Maar ook door mijn zoon. Er staan altijd meer kaarsjes, van mensen die  ik niet ken. Iedere dag worden er kaarsjes opgestoken en altijd is er een plek voor. Met van die onhandige beugeltjes die niet meegeven. Omdat wij dat allen altijd doen, blijft de infrastructuur om dat te doen overeind. Er is een kerk, er zijn van die plateaus waarop kaarsen passen, er zijn kaarsen en er is een busje voor het geld. Stel je eens voor dat niemand meer kaarsjes opsteekt.

Op het moment dat mensen stoppen met tradities verdwijnt ook langzaam de infrastructuur voor die tradities. Die wordt niet meer onderhouden. Waardoor minder mensen die tradities in stand houden en die dus zullen langzaam uitdoven.

Kerken sluiten en afbreken is afbraak van infrastructuur. De mensen die zo tekeer gaan tegen bijvoorbeeld de invoering van een nationale suikerfeestdag houden zelf hun eigen christelijke infrastructuur niet in stand. Je kunt niet én tegen de islam zijn omdat ‘onze dagen dan verdwijnen’, én zelf niets aan die dagen doen. En nee, dan is het niet voldoende bijvoorbeeld Pinksteren te zien als een vrij weekeinde. Dan zul je moeten beseffen wat Pinksteren is. En Pasen. En Kerst. Dan zul je kaarsjes moeten branden omdat je een lichtje achterlaat. Dat hóeft overigens niet. Er is geen enkele plicht.

Het is niet het een of het ander. Ieder mens is vrij om iedere traditie te laten voor wat die is. Maar klaag niet over de gevolgen. Je kunt niet stoppen met Nederlands praten en dan klagen over het feit dat er weinig Nederlands tegen je gesproken wordt. Ieder individu kan gebruik maken van de infrastructuur en houdt die in stand. Of niet.

Hou het klein en denk aan de tradities in je gezin. Die bestaan dankzij ieder lid van het gezin. En zelfs als je als vader op een dag dood bent, leven tradities voort. Ik doe dingen die mijn vader deed, bijvoorbeeld iedere dag voor iedereen het ontbijt klaarmaken. Als ik ermee stop dan houdt zo’n kleine traditie op te bestaan.

Als je niet van je verleden houdt dan is de toekomst erg schraal. Mensen hebben structuur nodig, die er al was voordat jij er was, maar de structuur verdwijnt zonder mensen. Als de mens de leefwereld niet onderhoudt dan zal die plaatsmaken voor een andere. En dan niet klagen. Het lag aan jezelf.

Wij Nederlanders verwaarlozen iedere traditie.

Het afschaffen van Christelijke feestdagen

15 dinsdag mei 2018

Posted by Dick Koopman in leven

≈ 2 reacties

Tags

hype, kerst, modern, ouderwets, Pasen, Pinksteren

Schermafdruk 2018-05-15 16.04.30

Over vijf jaar bestaan Tweede Paasdag, Pinksterdag en Kerstdag niet meer. Over tien jaar zijn christelijke feestdagen puur een privéaangelegenheid.

Dat zit zo.

Er is niet veel meer van deze tijd als ik zo het nieuws volg. Niet van deze tijd is bijvoorbeeld om MBO’ers scholier te noemen in plaats van student. Vuurwerk is niet van deze tijd. Maar ook de christelijke feestdagen zijn niet meer van deze tijd. Zwarte Piet. Een mooie oude diesel. Iedere dag vlees. Je kinderen inenten. De originele tekst van opera’s. Ritueel slachten. Centraal Schriftelijk Examen en de CITO. Roken. Drinken. Het vliegtuig pakken binnen Europa. Koopzondag. Ik kan nog wel zo doorgaan.

Doet me wel de vraag stellen: wanneer is iets wel van deze tijd, hoe weet je dat en wie bepaalt dat? Moeilijke vragen. Alle drie. Maar ik geloof dat ik er uit ben en een antwoord heb. Dat gaat als volgt.

Iemand met een onwrikbare mening over een of ander onderwerp krijgt of zoekt een podium. Dat kan social zijn maar ook de radio of tv. Op hoge toon wordt vervolgens het eigen standpunt verkondigd (bijvoorbeeld roken op straat moet worden verboden want iedereen rookt mee). De rechtvaardiging voor het verbieden is dan dat in andermans rook lopen niet meer van deze tijd is.

Dus: wél van deze tijd is de mening van de verkondiger van die mening. Hoe je dat weet is luisteren naar de verkondiger. En wie dat bepaalt is dezelfde verkondiger. In het meest ridicule geval kan ieder van ons uitmaken of iets van deze tijd is of niet.

Neem dus de christelijke feestdagen. Ik voorzie binnen nu en pakweg 10 jaar een afschaffing van het collectieve karakter van die dagen. Ze zullen worden vervangen door dagen van andere religies (tweede Pinksterdag wordt ingeruild voor het Suikerfeest) of door seculiere dagen, op te nemen wanneer het jou uitkomt. Tweede Paasdag, Pinksterdag en Kerstdag zullen veel eerder verdwijnen. Ik denk binnen 5 jaar. Die dagen zijn niet meer van deze tijd want niemand weet meer waar ze voor dienen, wat de bedoeling is en wat de religieuze betekenis is. Daarom kunnen ze weg. Ze zijn dus niet meer van deze tijd.

Nu denk ik daar heel anders over, maar het gaat me om het algemene beeld. Ik ben een beetje moe aan het worden van het argument dat iets niet meer van deze tijd is. Inhoudelijk is het een straatarme redenering. Een armoede die zeer van deze tijd is overigens. Mensen discussiëren met elkaar zonder verdieping, zonder opbouw van argumenten, zonder oorzaak en gevolg en zonder goede conclusie. Degeen die het zegt doet namelijk iets anders. Hij vertelt jou impliciet dat jíj niet van deze tijd bent en dus hopeloos ouderwets. Niet aangesloten. Leeft in een vorige eeuw. Je telt niet meer mee.

In plaats van een inhoudelijk oordeel is het een moreel oordeel. De boodschapper is moreel superieur aan jou want wel aangesloten op de huidige tijd. En jij? Jij bent een sneue stakker.

Dus als sneue stakker kan ik zeggen dat ik van het meeste dat niet van deze tijd is de waarde wel kan inzien. Van een centraal schriftelijk examen tot aan het vasthouden van Christelijke Feestdagen tot het einde der tijden. Ik hou erg van tradities, van dingen die goed zijn niet opeens afschaffen maar laten evolueren tot iets anders. Meegroeien met veranderingen omdat de tijd dat ook doet. Ik hou van de schoonheid van de gewoonte, zelfs als je niet meer precies weet waarom er Pinksteren is. Wat namelijk wél van deze tijd is is veelal de hype van het moment. De verontwaardiging van deze week. De dagkoers.

Ik heb niets met dagkoersen en ik kijk nu al uit naar Pinksteren.

Favoriete boekhandel (*)

09 woensdag mei 2018

Posted by Dick Koopman in leven

≈ Een reactie plaatsen

Tags

boeken, boekhandel, Zeist

IMG_5675

Mijn favoriete boekhandel? Nou, daar hoef ik niet lang over na te denken. Dat is al sinds lang Kramer & Van Doorn in Zeist. En niet alleen omdat ik bij hen al mijn boeken kan bestellen via Twitter. Per omgaande antwoord “dan en dan staat het boek klaar voor je”.

Het zit natuurlijk in veel meer. Bijvoorbeeld in de durf die zij hebben. Gewoon een groter pand huren op een toplocatie, super inrichten en de huiskamer van Zeist worden. Dat is ondernemersdurf. Het zit ook in het assortiment: breed, verrassend, nieuwe uitgaven en gelukkig veel meer dan maar de bestsellers.

In de mensen die er werken. Altijd aardig en deskundig. Ze houden van lezen en boeken en dat is aan alles te merken. De tips, de gesprekken, de tijd nemen om iets nieuws te bestellen. Na alle jaren kennen ze mij ook. Ze kennen me beter dan welk algoritme van welke boekensite dan ook. Daardoor word ik verrast met nieuwe boeken, mooie uitgaven, nieuwe schrijvers. Waar ik zelf niet aan zou denken.

 

Het zit hem in het totaal. De liefde voor het boek spat van alles af, en ik voel me altijd welkom in deze mooie winkel.

 

En de koffie is ook al super.

 

(*) Gepubliceerd in de Boekenkrant no.5, mei 2018, jaargang 12

Europa als culturele eenheid

09 woensdag mei 2018

Posted by Dick Koopman in leven

≈ 1 reactie

Tags

Cultuur, democratie, EU, europa, Nederlandse cultuur, oude wereld

Als klein land heb je heel veel buitenland. Woorden of een variant daarop van oud minister van Buitenlandse Zaken Luns. En dat is te merken aan alles. Onze economie is afhankelijk van het buitenland, onze politiek, onze vrijetijdsbesteding, et cetera. Het belangrijkste buitenland is Europa. Een Europa dat zich opnieuw moet uitvinden en dat ook steeds, zij het schoorvoetend en met oprispingen, probeert.

Zeker nu de VS zich meer en meer afkeert van de wereld en van afspraken die zijn gemaakt is het noodzakelijk dat de EU, Europa zich heroriënteert op de eigen plek in de wereld. Om dat te kunnen moet diezelfde EU ook aan zichzelf werken.

De manier waarop nu naar de EU wordt gekeken is economisch en monetair. De EU bemoeit zich met alles is de algemene overtuiging en kost alleen maar geld. Dát is ook de boodschap die Rutte steeds overbrengt. Het kost ons geld en het mag niet teveel kosten. Dat is een wel heel platte vertaling van het belang van de EU. Van veel groter belang is de waardeoriëntatie van de EU. Wat zijn de gedeelde waarden? Waar komen we vandaan? Wat zijn de roots?

Ik denk dat een revival van de EU alleen kan slagen als er meer gehamerd wordt op de gemeenschappelijke waardeoriëntatie, op het gemeenschappelijke in de cultuur. Een West-Europese cultuur gebaseerd op  oude bronnen. Griekse, Romeinse bronnen, de Verlichting, honderden jaren strijd om vrijheid van meningsuiting, een gemeenschappelijk lot dat een Eerste en Tweede Wereldoorlog als uitkomst had, de jaren van opbouw daarna en de fragiele democratische erfenis die we eraan hebben overgehouden. Als je een toekomst wilt hebben dan bouw je die op een gemeenschappelijk verleden. Een verleden ook waarin iedereen zich herkent, waar je je bij thuis voelt. Een toekomst die ontvankelijk is voor andere culturen maar ook duidelijk en dwingend is. Die een basis heeft, de Verlichting, de vrijheid van het individu, die niet onderhandelbaar is en zeker niet inwisselbaar.

Naar mijn mening moet de EU zich opdelen in een kern-EU en associate states. De kern wordt gevormd door landen met eenzelfde culturele achtergrond. Gebaseerd op de geschiedenis zoals ik hierboven heel kort aangeef. Het gaat om de BeNeLux, Duitsland, Frankrijk, Italië, Iberië, Griekenland en ook een land als Polen, een van de oudste democratieën van Europa. De Baltische staten, die zich democratisch hebben uitgevonden na de val van de muur. Scandinavië. Kernstaten van de EU, die het zwaartepunt vormen en de dienst uitmaken. Associate states zijn alle landen die er in de loop van de tijd zijn bijgekomen en kort gezegd ooit tot het Oostblok behoorden. En kandidaatstaten zoals Turkije moeten nog wel even heel erg hun best doen om er überhaupt bij te horen.

Als de gemeenschappelijke noemer de culturele erfenis wordt en een gemeenschappelijke culturele toekomst is de discussie over geld ook een andere. Dan steun je zwakkere landen omdat zij bij je horen. Omdat je een gemeenschappelijk lot deelt. Zoals er geld gaat in Nederland naar Groningen en Zeeland omdat het Nederland is, zo gaat er dan geld naar Griekenland omdat het Europa is.

Een Unie gebaseerd op ideeën, op cultuur, op normen en waarden. Een sterke Unie ook die in de huidige tijd los van de VS kan opereren, die een duidelijk blok vormt in de verschuivende geopolitiek waarin China belangrijker wordt dan de VS. Waarin niet alles wordt vertaald naar economisch rendement, maar naar voortbestaan en voortduring van een imposante geschiedenis. Een oude wereld waarin je je thuisvoelt als je die oude wereld omarmt.

Dit beeld werd mij heel duidelijk toen ik in Athene rondliep. Een stad die enorm verschilt van het dorp waar ik woon en tegelijkertijd ook helemaal niet. De mensen zijn arm en de crisis is nog lang niet voorbij voor de gewone Griek. Hoe het ook zij, het is wel een vrije wereld waarin mannen en vrouwen gelijk opgaan (ja ja valt veel op af te dingen, weet ik), waarin het individu voorop staat, waarin gediscussieerd wordt over politiek, geloof en voetbal. Waarin je niet bang hoef te zijn dat je iets zegt wat de machthebbers niet ok vinden. En vooral, een wereld waarin je gewoon naar de stembus kunt in vrije verkiezingen en waarin je enorm dissident kan en mag zijn.

Een wereld waarin ik me herken, als verstokte oude wereldbewoner.

 

Abonneren

  • Berichten (RSS)
  • Reacties (RSS)

Archief

  • januari 2023
  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • oktober 2021
  • september 2021
  • augustus 2021
  • juli 2021
  • juni 2021
  • mei 2021
  • april 2021
  • maart 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • december 2020
  • november 2020
  • oktober 2020
  • september 2020
  • augustus 2020
  • juli 2020
  • juni 2020
  • mei 2020
  • april 2020
  • maart 2020
  • februari 2020
  • december 2019
  • november 2019
  • oktober 2019
  • september 2019
  • augustus 2019
  • juli 2019
  • juni 2019
  • mei 2019
  • april 2019
  • maart 2019
  • februari 2019
  • januari 2019
  • december 2018
  • november 2018
  • oktober 2018
  • september 2018
  • augustus 2018
  • juli 2018
  • juni 2018
  • mei 2018
  • april 2018
  • maart 2018
  • februari 2018
  • januari 2018
  • december 2017
  • november 2017
  • oktober 2017
  • september 2017
  • augustus 2017
  • juli 2017
  • juni 2017
  • mei 2017
  • april 2017
  • maart 2017
  • februari 2017
  • januari 2017
  • december 2016
  • november 2016
  • oktober 2016
  • september 2016
  • augustus 2016
  • juli 2016
  • juni 2016
  • mei 2016
  • april 2016
  • maart 2016
  • februari 2016
  • januari 2016
  • december 2015
  • november 2015
  • oktober 2015
  • september 2015
  • augustus 2015
  • juli 2015
  • juni 2015
  • mei 2015
  • april 2015
  • maart 2015
  • februari 2015
  • januari 2015
  • december 2014
  • november 2014

Categorieën

  • Autonomie
  • Brexit
  • Burger serieus nemem
  • Burger serieus nemen
  • Commissie Stiekem
  • Communicatie
  • crisis
  • culinair
  • de open samenleving
  • deeleconomie
  • Durf te denken
  • economie
  • Europa
  • Fatsoen
  • filosofie
  • Geen categorie
  • GeenPeil
  • Grexit
  • griekenland
  • Gutmensch
  • Klant centraal
  • leven
  • Lezen
  • Literatuur
  • Maatschappij
  • Management
  • Marketing
  • mensbeeld
  • nationalisme
  • New Business
  • Ondernemen
  • Onderwijs
  • organisaties
  • Parijs
  • PEGIDA
  • politiek
  • Politiek correct
  • Populisme en de Grondwet
  • referendum
  • religie
  • Retail
  • seculaire religie
  • terreur
  • Toeristen
  • Turkije
  • twitter
  • Verlichting
  • vluchtelingen
  • Zwarte Piet

Meta

  • Registreren
  • Inloggen

Blog op WordPress.com.

  • Volg Volgend
    • Dick Koopman
    • Doe mee met 44 andere volgers
    • Heb je al een WordPress.com-account? Nu inloggen.
    • Dick Koopman
    • Aanpassen
    • Volg Volgend
    • Aanmelden
    • Inloggen
    • Deze inhoud rapporteren
    • Site in de Reader weergeven
    • Beheer abonnementen
    • Deze balk inklappen
 

Reacties laden....