Onbenul komt in soorten en maten, maar al dat onbenul heeft één ding gemeen: de zender van de boodschap heeft geen clou waar het over gaat maar denkt toch dat hij het wél weet. Twitter (en soms de krant) staat er vol mee, en dan vooral van zogenaamde opiniemakers en politici. Radio is gek op deze dwaallichten. Je bent zeker van ophef en een ‘goed debat’.

Ik ben er helemaal klaar mee.

Ik ben klaar met het roepen op internet en in media van allerlei zaken die niet kloppen, niet waar zijn. Marx en Nietzsche kun je niet in één mandje gooien waarin zij verantwoordelijk zijn voor het ‘gelijktrekken van alles’ in onze cultuur. De beide heren verschilden nogal van elkaar. Dat is interessant doen zonder kennis van zaken. Nieuwe politici doen dat graag. Zij kunnen dat ook, want wie checkt in de aanhang überhaupt hun uitspraken?

Ik ben ook klaar met opiniemakers die frank en vrij over alle onderwerpen een mening hebben. Ik had ooit een hoogleraar die zei ‘hmmm, interessant. Helaas is een mening geen visie.’ “Klimaat is geen issue want de wereld redt zichzelf al heel erg lang”, om maar een uitspraak op Radio1 te citeren. Het is het niveau redeneren dat Groep Vlek niet overstijgt.

Een andere opiniemakers die stelt dat alle pretstudies moeten worden afgeschaft want wat heb je eraan? Tja, dat kun je vinden maar kom met feiten en vooral met een visie op de toekomst. Een toekomst waar vooral creativiteit een onderscheidend vermogen wordt omdat het meeste feitelijke werk ook en vaak beter door computers kan worden gedaan. Alleen al het frame ‘pretstudie’ toont het onbenul aan. Zelf niet gestudeerd en daar trots op zijn omdat je dan een frisse mening kunt hebben.

Geen analyse, alleen maar gezond verstand. Dat is hip.

Geestelijk laten we de Verlichting weer achter ons. De macht van het vinden van iets, de macht van het hebben van een mening is groot. We leven in een tijd waarin meningen evenveel waard zijn als feiten gebaseerd op grondige studie. Erger nog: als een gestudeerde het woord neemt is dat verdacht. Deskundigen zijn er immers om ons zand in de ogen te strooien.

Voorbeelden van onderwerpen?

Politiek, vaccinatie, e-nummers, klimaat, multiculturele maatschappij, studeren, de islam, onderwijs, de politie, Israel, de kabinetsformatie, de elite, het kartel, Jesse en ga zo maar door. Ieder van deze onderwerpen levert hoon op voor hen die er genuanceerd over willen praten. Ieder van deze onderwerpen levert applaus en zendtijd op voor hen die maar wat kwaken.

En dan de kwetsbare zieltjes. Die kwakers hebben een kwetsbare ziel. Ergens, diep weggestopt, voelen zij zich kwetsbaar. Zodra er kritiek komt op een van de opiniemakers en dergelijke dan schreeuwen zij moord en brand. Dan worden zij gedemoniseerd of onterecht aangevallen. De tolerantie ten opzichte van anderen is gering.

Zoals ik al zei, ik ben er klaar mee. Een open samenleving is niet gebaat bij maar wat roepen, en vooral niet als dat roepen dezelfde status heeft als feiten en goed onderzoek. Wij zijn met zijn allen hier aangekomen in de 21ste eeuw door juist feitenonderzoek, door onderzoek naar oorzaak en gevolg, door het ontwikkelen van beleid en kennis op basis van dat alles. Roeptoeters zijn van alle tijden, dat zij massaal hun gelijk krijgen is niet van alle tijden. Als zij, zoals het nu is, zoveel aandacht en zelfs zetels krijgen zegt dat iets over de geestelijke en culturele staat van Nederland. Waarschijnlijk zijn wij zo gespeend van echte shit dat we hier allemaal maar tijd voor en zin in hebben.

Mijn oproep is: doe weer eens moeite voor een mening. Onderdruk je eerste gevoel en oprispingen en wees het oneens met jezelf. Denk verder. Veel verder. Krijg stress daarvan. Zoals Marx ooit zei, ‘lees dialectisch’. Ga er van uit dat wat je leest, hoort en ziet, moeilijker is dan je denkt. Minder eenduidig. Zoek het tegenvoorbeeld en onderzoek dat.

Dit lijkt heel wat, maar de gemiddelde mens doet het ook bij de aanschaf van een koelkast. Zo moeilijk is het dus niet. Het is meer een kwestie van willen.

Willen we dat nog wel?