Bij mij in het dorp zit een Turkse winkel waar ik iedere zaterdag inkopen doe. Een vriendelijke open familie, vader, moeder en dochter bestieren de boel. Altijd verse producten, altijd met een glimlach. Iedere zomer vertrekken zij voor zeven weken naar Turkije, familiebezoek. Ook vorige zomer toen de staatsgreep actueel was. Bij terugkomst heb ik het er niet over gehad. Mij maakt het helemaal niet uit of zij pro of contra Erdogan zijn. Ik was blij dat ze weer heelhuids terug waren. Soms koop ik er met mijn jongste zoon Turks fruit. Vindt hij lekker.
Die familie had ik in mijn achterhoofd toen zich dit weekeinde een diplomatieke rel ontrolde voor mijn ogen. Ik zal er niet veel over zeggen. Op social media is er al zoveel over gezegd dat alles al aan de orde is geweest. Niet veel, maar toch wel iets.
Ik las een tweet van DENK, volgens mij is die inmiddels verwijderd, waarin zij spraken over het tegenhouden van “onze minister”. Ik hoorde mensen in Rotterdam demonstreren waar eveneens geroepen werd over “onze president”. Dat mensen op straat dat doen klinkt voor mij altijd een beetje onnozel, maar bij DENK is er een fundamenteel probleem. Zij doen mee aan Nederlandse verkiezingen en – eenmaal gekozen – beloven zij trouw te zijn aan de Nederlandse Grondwet. Dat beloven hebben de heren al eens gedaan want zij zitten in de Tweede Kamer. Dan is het best opmerkelijk een minister en/of president te willen dienen uit een ander land. Dan zit je klaarblijkelijk in het verkeerde parlement.
Ik sprak er met mijn oudste zoon over. Stel, zei ik, wij verhuizen naar Frankrijk. Wat vind jij dan dat we zouden moeten doen qua inburgering? Aanpassen aan de Franse gebruiken, Frans leren, volop meedoen met alles wat gewoon is in Frankrijk, was zijn antwoord. En als we heimwee hebben naar Nederland of Nederlandse gewoontes dan moeten we óf voorgoed óf tijdelijk weer terug. Bijvoorbeeld om Koningsdag te vieren. Ik was het met hem eens. Als je zelf besluit ergens te gast te willen worden, gedraag je je als gast. Dat is altijd netter en voorkomender dan de gastheer en gastvrouw. Je hebt het zelf besloten, je kunt je nergens achter verschuilen en dus moet je de consequentie van je eigen gedrag accepteren. En dat betekent aanpassen.
Rellen en opstootjes zoals dit weekeinde in Rotterdam horen dan ook gewoonweg niet. Als mensen zo’n hekel hebben aan het land waar zij wonen en zij hebben de mogelijkheid naar het geliefde vaderland terug te keren, doe dat dan ook. Gedachten zijn vrij, gedrag niet. Gedrag wordt begrensd door de wet in het algemeen en de Grondwet in het bijzonder. Gedrag heeft altijd consequenties. Ieder gedrag. In diepe stilte mogen en kunnen zij Turkije het mooiste, beste, meest vrijheidslievende, meest trotse, onoverwinnelijke land ter wereld vinden. Eenmaal gekozen voor een leven hier echter, moet je het leven hier ook accepteren. Het is niet anders. Zo gaan de dingen en als je volwassen bent ga je er ook volwassen mee om en niet als een dreinend kind van vijf.
Intussen zitten we wel met de gebakken peren. Een internationale rel is nooit fijn. Dit wat nu gebeurt is een groot cadeau voor Erdogan. Die zal de komende weken dit gebruiken om plausibel te maken dat hij als opperste wijze man meer macht nodig heeft. Alleen al om de boze buitenwereld te lijf te kunnen. Hij hoopt op nog veel meer internationale rellen. De man staat met zijn rug naar Europa.
De Turkse familie in mijn dorp doet gewoon hun werk. Winkel open en goede producten verkopen met een glimlach. Wij zijn vriendelijk voor elkaar en als we elkaar tegenkomen in het dorp zwaaien we altijd. Ik ben aan hen gehecht geraakt. Het zijn fijne mensen. Ik weet zeker dat zij iedere zomer genieten van hun eigen land. Ik weet ook dat zij de rest van het jaar gastvrij zijn in hun winkel in hun andere eigen land. En ik denk zomaar te weten dat zij staan voor de meerderheid van alle Turken in Nederland, Duitsland waar dan ook. Dat hoop ik in ieder geval wel. Samenleven doe je samen, zonder geschreeuw. Met respect voor elkaar en voor het land waar je op dat moment woont. Ik heb ook respect voor de Nederlandse gewoonten en rariteiten. En ik wil op zaterdag niet naar een andere winkel.
Turks fruit blijft heerlijk.