Een goed idee: vlees gewoon duurder maken. Als je dat doet dan zal er automatisch minder vlees worden gegeten. Een goed idee: vliegen gewoon duurder maken. Dat wordt er minder gevlogen. Gas duurder want dan komen er sneller alternatieven.

Kortom: het hele idee is dat als dingen duurder worden er minder van gekocht en verbruikt wordt.

Economie is een sociale wetenschap met een enorme bias. Gedacht wordt dat de mens een homo economicus is die rationeel handelt en reageert op prijsprikkels. Goedkoper en de vraag stijgt, duurder en de vraag daalt. Zou best waar kunnen zijn maar er zullen ook voorbeelden van het tegendeel bestaan.

Daar gaat het nu niet om. Waar wel om?

We leven (inmiddels weer) in een wereld waarin basisbehoeften niet meer voor iedereen even goed toegankelijk zijn wegens marktwerking en prijseffecten.

Als alles voor iedereen duurder wordt dan zullen de mensen met de minste middelen er het eerst op achteruit gaan. Dat is wat we nu al minimaal 10 jaar zien, maar in feite al veel langer. Wat echt wordt geproduceerd door prijsstijgingen is een nieuwe onderklasse. Mensen met een zeer beperkte beurs die niet meer weten hoe ze rond moeten komen. Mensen met geld zijn de lachende derde. Die hebben nergens last van.

Wat is dan inmiddels zo duur geworden dat er een tweedeling is?

Aanvullende ziektekostenverzekering, tandartsverzekeringen, waardoor toegang minder is. Kinderen die opgroeien met een slecht gebit. Mensen die wegens eigen risico wel twee keer denken voor ze naar een arts gaan.

Huisvesting: wie kan er tegenwoordig een huis kopen? Je wordt wel geacht te kunnen huren op de vrije markt maar voor dezelfde maandlasten iets kopen is uitgesloten. Sterker nog: kopen is uitgesloten. Zelfs met een lage rentestand.

Opleiding: massaal wordt er uitgeweken naar huiswerkondersteuning en duur privé-onderwijs. Als je dat niet kunt betalen heb je vette pech en zit je kind op een gemiddelde school waar hij een van de 1700 is en opgaat in de massa. Geen aandacht voor het individu want geen tijd. Overvolle klassen.

Mobiliteit: gisteren nog moest ik nodig tanken en ik rekende op 20 cent na 120 euro af. Als je modaal of minder verdient denk je wel twee keer na of je dat iedere week doet.

Ik kan dit aanvullen met allerlei voorbeelden en diensten, ik doe dat niet. Het is wel duidelijk zo.

Laat ik eens naar onze overheid kijken die de tweedeling ook heeft doorgevoerd. Je zal maar een verkeerde postcode hebben, af en toe geld aan de moskee schenken, een exotische achternaam hebben, een keer een verkeerd vakje hebben aangevinkt, kinderopvang hebben geregeld bij een verkeerd bureau, wonen in een huis van een coöperatie met enkel glas en schimmel, je kinderen op een propvolle school hebben en geen alternatief kunnen betalen, je tweedehands auto voltanken, op de radio horen dat de hypotheekrenteaftrek geheel moeten verdwijnen terwijl je dankzij die aftrek net dat huis in Maarssenbroek hebt kunnen kopen met twee magere inkomens, horen dat er vliegtaks komt waardoor je ook moet nadenken over die ene vakantie per zoveel jaar, en dan nu horen dat de prijs van vlees drastisch wordt verhoogd.

Je zult, kortom, maar net rond kunnen komen en alles, maar dan ook echt alles wordt duurder. Behalve jij, jij wordt niet duurder voor het bedrijf waar je werkt omdat je er al jaren maar een beetje bij hebt gekregen. Iemand stelde laatst dat een parkeerplek in Amsterdam per dag meer verdient dan iemand met een minimuminkomen.

Mijn vader zei altijd ‘de arbeider moet als eerste inleveren en krijgt er als laatste wat bij’. En zo is het nog steeds.

Ik vind die vleestaks een heel slecht idee. Wie denkt dat mensen met geld minder vlees gaan eten vanwege de prijs, denkt moreel verkeerd. Zij met geld gaan geen karbonade minder eten door prijsstijgingen. Wie het breed heeft laat het breed hangen. En ik vind dat men extra aandacht aan hen aan de onderkant moet geven. Dus huizen herstellen, ouders geld teruggeven na het kindertoeslagenschandaal en rijkelijk compenseren en helpen de boel weer op de rit te krijgen (compenseren alleen is dus een walgelijk idee; er is hen geld ontnomen en de staat heeft dat geld wederrechtelijk tot zich genomen. Restitutie dus plus compensatie), het eigen risico alleen voor hen boven een bepaalde loongrens, et cetera. Alles doen om de omstandigheden van de grote groep Nederlanders te verbeteren. Dat hoort te gebeuren. Een rechtvaardige verdeling van de welvaart en een overheid die fatsoenlijk en betrouwbaar is. Niets anders dan dat.

En nu die vleestaks. Heb ik daar een oplossing voor? Nee, niet echt. Ik vind dat er veel minder vlees gegeten moet en kan worden. De massale slacht van dieren moet minder. Iedereen mag vlees blijven eten als dat gewenst is, dus verplicht vegetarisme hoeft voor mij niet zo. Zorg dat de prijsprikkels in de keten komen liggen. Dumpprijzen per kilo voor een varken moeten worden verboden. Zorg dat er minder aanbod komt in de winkel en hou de prijs voor goed, fatsoenlijk geproduceerd vlees aantrekkelijk. We moeten met elkaar minder vlees eten en niet alleen doordat het te duur wordt voor grote groepen. Vlees wordt duurder, ook zoals ik het voor me zie. Ik denk dat er psychologisch een verschil is tussen de BTW omhoog gooien enerzijds en betere omstandigheden voor dieren en dus een prijsverhoging krijgen anderzijds. Maar ja, erst kommt das Fressen und dann kommt die Moral natuurlijk.

Waarom ik reageer op die taks is dat er een gewoonte is ontstaan de problemen van mensen weg te lachen en te babbelen, vooral onder Rutte. Alles is licht en ongrijpbaar, alles wordt toegezegd, niets wordt gedaan. Dat gaat vreten aan mensen die aan de onderkant zitten. Maar niet alleen aan hen. Ik ben aan de onderkant geboren maar zit daar inmiddels al lang en breed niet meer. Aan mij vreet het ook. Ik zal mijn afkomst nooit verloochenen en ik vind dat er weer aandacht, werkelijke aandacht moet komen voor hen. Voor hun echte problemen waar men wakker van ligt. Het is nu geveinsde aandacht voor de bühne. Meer niet.

Weg met de vleestaks dus.