Al enige maanden heb ik mondkapjes in huis. Ooit een doos met 50 stuks gekocht omdat je maar nooit weet. Een paar gebruikt door de oudste zoon in het openbaar vervoer, en dat was het dan weer in Nederland.

En als ik alles lees wat er te lezen is over mondkapjes dan krijg ik geen eenduidig beeld. Nu is virologie niet mijn specialisme dus daar zal ik me sowieso niet aan wagen. Ook ben ik niet afgestudeerd in de wetenschap der aerosolen, dus ook daar zal ik geen uitspraken over doen. Ik kan hierin niet anders dan volgen.

Ik heb wel verstand van groepsdynamica, sociale psychologie en sociologie. Ik kan gedrag van mensen in een groter verband plaatsen en dat op die manier proberen te snappen. Dat is dus wel wat ik de hele dag doe, als een soort tweede natuur inmiddels.

De afgelopen dagen ben ik met mijn jongste zoon in Duitsland geweest, in Düsseldorf. We hebben de eerste dag 14 kilometer gelopen door de stad. Van de Altstadt tot en met Klein Japan. Dat is heel goed te doen. We hebben lekker geluncht in de Altstadt, op een terras in de drukte. Gedronken aan de rand van een drukke weg bij een klein barretje, gegeten bij een Koreaans restaurant en geslapen in een lekker hotel. De tweede dag zijn we naar de Classic Remise gegaan om ons onder te dompelen in mooie en minder mooie auto’s. We zijn heel veel op straat geweest en veel in de horeca, buiten én binnen. We zijn een warenhuis binnen geweest, Manufactum, en hebben daar een en ander gekocht.

We hebben kortom heel veel tijd doorgebracht met en tussen anderen.

En hoe is dat in Duitsland?

Nou, dat is heel prettig. Binnen, overal, is een mondkapje verplicht. Zoals ik al zei: ik heb geen verstand van de medische werking ervan! Wat die plicht wel doet is iedereen er én besmettelijk én solidair laten uitzien. Overal zie je hetzelfde beeld: mensen met een mondkapje die in een binnenruimte rekening met elkaar houden. Afstand houden. Bij iedere ingang hangt een automaat met gel. We hebben geen lege automaat aangetroffen. Anders dan in Nederland, zoals bij mijn lokale Jumbo, waar het veelal een bende is, is het in Duitsland goed geregeld. Goed werkende en volle dispensers.

Het mondkapje is het symbool dat zegt: ik kan iets onder de leden hebben zonder dat ik het weet én ik wil niet dat anderen door mij ziek worden. Het is het symbool van een solidaire samenleving. Een samenleving die qua kennis in verwarring is, door het volstrekt nieuwe karakter van Covid19 en waar mensen een leidraad moeten krijgen.

Als voorbeeld het Koreaanse restaurant. Als je binnengaat dan zet je je mondkapje op en je reinigt je handen. De tafels staan ver uit elkaar en er zitten schotten tussen. Je krijgt een formulier waarop je je naam, adres en mobiele nummer schrijft zodat je traceerbaar bent in geval van. Als je eet, eet je heel relaxt. Als je naar het toilet gaan, en dus het restaurant doorloopt, doe je je mondkapje weer op.

Iedereen doet dat en niemand doet dat niet. Dat brengt rust. En als we iets kunnen gebruiken is het wel rust in deze tijden. Duidelijkheid, discussie over de juiste dingen en niet over een verlies aan vrijheid als zo’n kapje draagt.

Dat argument in Nederland overigens is een diep egoïstisch argument. Je draagt geen kapje voor jezelf maar juist voor alle anderen. En als iedereen dat doet krijg je terug wat je erin stopt.

Het effect buiten was ook wonderlijk rustgevend. Geen mensen die tegen elkaar op lopen. Als het op een plek druk wordt op straat wachten mensen tot anderen weer voorbij zijn zodat het weer veilig is.

Het gedrag van mensen, ook van mij en mijn zoon, wordt heel erg inclusief. Je denkt actief aan alle anderen als je je kapje opdoet. Soms vergaten we het overigens. Als we in het hotel de gang opliepen was een kapje ook verplicht. Als we het vergaten deden we het snel op. Het went snel die disciplinering.

Ik ben niet zo van de discipline die wordt opgelegd. In dit geval maak ik een uitzondering. Als iedereen op deze manier laat zien dat de ander ertoe doet maakt dat samenleven eenvoudiger. Niet uitgaan van je eigen leven (‘ik vind dat niet nodig’) maar van dat van iedereen.

Ik ben erg voor Duitse toestanden hierin. Het voelt prettig, eenduidig en ja, ook eenvormig. Dat is dan maar even zo.