Tags

, ,

Ferrier johan___joan_2_Detailfoto

Mijn afkomst is nederig, simpel en traceerbaar. Vanuit Duitsland en Nederland ben ik via generaties gekomen waar ik nu ben. Mijn voorouders hebben ook allerlei bereikt en gedaan. In het leger gezeten (opa), timmerman geweest (andere opa), godsdienstfanate (oma), filmster in de VS (nicht), bokser (vader), verkoopster bij de koekjesafdeling van V&D in de Lange Viestraat in Utrecht (moeder), in een kamp gezeten (vader), langs de lijken van gefusilleerde buurtgenoten moeten lopen (moeder), enzovoort enzoverder. Ik kom uit dit alles voort en ergens heeft het een plek.

WO2 zit diep in mij. Dat kan ook niet anders met mijn ouders. Ik ben ook altijd met het geloof bezig geweest. Mijn vader had er een afkeer van en als je vader ergens een afkeer van heeft dan moet het wel de moeite waard zijn. Andersom is ook waar dat, omdat niemand in mijn familie een hogere opleiding had, ik per sé wilde studeren. Ik wilde verder komen.

Zo gaat het ook met bewijzen of documenten die ik vanuit mijn familie heb. Een oorkonde van een koninklijke onderscheiding voor mijn opa. Een brief van Prins Bernhard voor mijn vader. Foto’s, gebruiksvoorwerpen, de lievelingspan van mijn moedertje. Een zakmes. Bestek. Het laatst gebruikte koffielepeltje van mijn vader.

Ik zal dit alles en nog veel meer bewaren in fysieke toestand maar vooral in mijn geest. Ik weet ook dat ik ben wie ik ben als voortzetting van een lijn die ooit met hen is gestart. Zonder hen zou  ik er niet zijn.

Maar wat ik niet heb is dat ik voor die eeuwen dankbaar ben. Of verontwaardigd. Of trots. Of boos. Het is een gegeven en pas met hoe ik daarmee omga, pas met mijn betekenisgeving is het van mij. Het is van mij, omdat ik er iets mee doe. Verder is het belangrijke geschiedenis.

Mijn liefste vriendin Joan Ferrier was een groot mens. Ik mis haar nog altijd. Zij streed o.a. voor erkenning van het slavernijverleden waarin Nederland een grote rol gespeeld heeft. Zij wilde dat duidelijk werd dat Nederland een belangrijke plek had gehad in wat háár voorouders was overkomen of aangedaan. Zij wilde ook dat het duidelijk was dat dat verleden nog steeds een rol speelt in hoe wij met elkaar omgaan. Dat wij blanken, zonder dat we het doorhebben, nog steeds dat verleden reproduceren in hoe wij met andersgekleurden omgaan. Zij wilde niemand de schuld geven van wat dan ook, zij wilde niemand demoniseren of hoe we het ook tegenwoordig noemen. Wat zij wilde was, vanuit een diep humanisme, dat wij erkennen dat dat een rol speelt of kan spelen en dat we kunnen besluiten opnieuw te beginnen. Opnieuw beginnen doe je door het oude te erkennen en af te werpen.

En ze had gelijk. En wat hebben we in grote liefde met elkaar ruzie gemaakt hierover. Dat ik het gelul vond en dat zij daar dwars overheen ging. En dat we altijd bij elkaar uitkwamen.

Ze had gelijk. We moeten ruiterlijk toegeven dat ook vandaag nog we verschillende waarde toekennen aan mensen van verschillende komaf. De Nederlandse regering heeft spijt betuigd over wat Nederland als natie heeft gedaan in het verleden. Dat dat fout was.  Ze had ook gelijk dat je daarbij niet moet stoppen. Als natie kun je spijt betuigen maar hoe zit het met het nu? Ik ben niet schuldig aan slavernij maar ik geef wel betekenis aan dat gemeenschappelijke verleden. Als ik doe alsof het allemaal bullshit is dan wals ik over mijn land- en tijdgenoten heen die er wel last van hebben. En dat kan niet. Je mag andere mensen niet negeren in hun emotie. Ik hoef ze niet per sé gelijk te geven maar ik moet ze wel serieus nemen. Dat is dus wat wij momenteel moeten doen. In woord en daad. Mensen stellen boven ideeën en vooral boven een verleden waar je zelf niets aan hebt bijgedragen is een goed idee. Mensen, echte levende mensen gaan altijd voor. Dat uitgangspunt geldt wat mij betreft voor iedereen. Zonder uitzondering.

Dus leven in een land waarin mensen lekker met elkaar omgaan, waarin je wordt beoordeeld op je gedrag en niet op je afkomst of je kleur is te prefereren boven een land waarin mensen stellingen innemen en elkaar bevechten. Ook een land waarin je je best doet om mee te doen. Met elkaar. Om elkaar niet in de weg te zitten. Als blanke niet te denken dat jij mag eisen dat de rest zich aanpast aan jou. Als gekleurde niet eisen dat de blanke zich aanpast aan jou. Het gaat niet om aanpassen. Het gaat om samenleven. Elkaar waarderen. Open staan voor elkaar. Soms concluderen dat je elkaar niet leuk of aardig vindt. Het zij zo. Dat is geen reden voor oorlogstaal.

Ik leef in een land dat ooit in slaven handelde. En nooit weer.