In een van de wijken van de plaats waar ik woon hebben de bewoners onderling een Whatsappgroep gemaakt. Voor de oplettende burger die zijn buurtgenoot op de hoogte wil houden van allerlei ontwikkelingen.

In  diezelfde groep is een aantal hilarische zaken gebeurd in de loop der tijd. Zo werd er een onbekende gesignaleerd in de buurt van een huis en dat werd gedeeld. Het signalement – “een gezette man van rond de 35 met een onguur uiterlijk die rondhing bij onze tuin” – is ter voorkoming van erger in die groep geplaatst. Met direct daar achteraan  het bericht “hallo, dit is de buurman. Ik was inderdaad bij jullie tuin om naar het dak te kijken. Leuk kennis te maken.” De wat ongure gezette man was de buurman die de dame in kwestie niet eens bleek te kennen.

Afgelopen week plaatste iemand een berichtje dat de politie was ingelicht omdat er een man met een bijl ’s avonds was gesignaleerd, met direct daar achteraan het berichtje van een ander die de bijl inderdaad ’s avonds had uitgeleend aan een buurman.

Dit is te hilarisch voor woorden en het is tegelijkertijd heel treurig.

Het biedt inzicht in levens van bange mensen die achter alles wat anders is dan gemiddeld een dreiging zien. En dat gemiddeld is dan wat hun leven is en wat in hun leven normaal is. Alles wat afwijkt is mogelijk gevaarlijk.

Zo’n appgroep nodigt uit om alles te plaatsen wat in je opkomt. Het is in het klein wat je op Twitter ook ziet gebeuren. Direct uiten van wat je denkt en vindt zonder te checken of het klopt. Maar het maakt ook zichtbaar waar mensen in het dagelijkse leven over in zitten. Over hun veiligheid, hun huis, hun kinderen, de boze grote buitenwereld die onvoorspelbaar is, andere mensen die er al snel onguur uitzien. Alles wat niet lijkt op mij en de mijnen levert stress op. Ook al blijkt dat dus een nieuwe buurman te zijn.

De paradox is dat het werkt zoals veel politie op straat ook werkt. Het is ter voorkoming van erger maar het voelt op zich al bedreigend aan. Als er zoveel politie nodig is, dan zal er ook wel reden toe zijn en dat is dat het onveilig is. Die appgroep is blijkbaar nodig omdat er allerlei slechts gebeurt en dus gaat het werken als een rode boei in de zee. Pas op! Gevaar. Een soort permanente code toverbal. En mensen die daar gevoelig voor zijn, en wellicht toch al wat meer van de meldende type zijn, reageren dan direct online zonder te checken of hun waarneming klopt. Allemaal in het kader van “je weet maar nooit” en “beter tien keer voor niks gewaarschuwd dan één keer te weinig toen het nodig was”.

Ik denk dat in het algemeen de snelheid van social media ertoe leidt dat er minder wordt nagedacht, minder beschouwd, minder bedacht of het allemaal de moeite van het melden wel waard is. Zonder zo’n appgroep bespreek je het ’s avonds nog even met elkaar en kom je er achter dat je een nieuwe buurman hebt. Dat je gewoon eens kennis moet maken met elkaar. Nu pletter je het op internet zonder erover na te denken.

Mensen vóelen zich onveilig. Dat merk ik ook binnen mijn vriendenkring. De een gaat er laconiek mee om, de ander vol stress. Weer anderen zetten het direct in de appgroep. Niet mijn vrienden overigens.

Ik denk niet dat Whatsapp leidt tot een veiliger gevoel. Integendeel.