Als decennia lees ik Vrij Nederland en al decennia ben ik erop geabonneerd. Ooit op krantenformaat met een bijgevoegd tijdschrift. Interviews met Jan Blokker, Harry Mulisch en Henk Hofland. Grote artikelen waar geen einde aan kwam van Igor Cornelissen onder de noemer ‘onderzoeksjournalistiek’. Als dat in de bus viel, hoorde je een plof op de mat.

Maar goed, in weemoed kan een mens sterven zal ik maar zeggen. Daar gaat het niet om nu.

Gisteren hoorde in Frits Exter op de radio vertellen dat VN gaat vernieuwen. Ik begon blij te luisteren omdat ik me in toenemende mate per week afvraag waarom ik ook alweer een abonnement heb op VN. Weinig artikelen met urgentie (wat iets anders is dan actualiteit), ongelooflijk veel pagina’s met heel veel foto’s en de Republiek der Letteren is verworden tot een paar recensies. Kortom: ik kijk er steeds minder naar uit. Dus als VN gaat vernieuwen dan luister ik!

Vernieuwen betekent in het geval van VN: het wordt een maandblad, er wordt bezuinigd op de redactie en er wordt meer online gedaan. Er volgde een mooi verhaal dat neerkomt op een sterk dalende oplage, weinig verdienvermogen en dus moet er bezuinigd worden. Met de term vernieuwen zou Cornelissen ooit de vloer hebben aangeveegd. Dit is het opheffen van VN in fasen.

Wat zijn de feiten? Tussen 2000 en 2015 is de oplage van VN gedaald met 43%, van 56.000 naar 32.000 (2014). De drie weekbladen – VN, De Groene en Elsevier – zijn gedaald met 23% van 199.000 naar 134.000. De Groene is als enige gestegen in oplage met 46%, van 13.000 naar 19.000. Door die daling en door alle online activiteiten, zijn advertentie-inkomsten gedaald. Er is dus een bedrijfseconomische reden om te ‘vernieuwen’.  Noem het dan alsjeblieft geen vernieuwen.

De realiteit is dus dat ik weer een vertrouwd weekblad verlies en er een maandblad voor terugkrijg. Een maandblad met minder urgentie, algemenere verhalen à la HP/De Tijd. HP/De Tijd haalt ook de aantallen niet meer en dat zal met VN hetzelfde gaan. Als je denkt naar een maandfrequentie te kunnen gaan zonder verlies dat denk je verkeerd. Je gaat nog meer concurreren met bijlagen van de zaterdagkranten, je gaat nog minder loyaliteit krijgen onder lezers en uiteindelijk eindig je als nichetitel.

Nu heb ik helemaal niets tegen veranderingen maar ik ben gewoon geen internetlezer. Internet is snel en kort. Ik gebruik het om op de hoogte te zijn van actualiteit. Voor kennis (iets anders dan informatie) en achtergronden kom ik altijd op papier uit. Heel ouderwets maar het is zoals het is. Ik ben zelfs bereid meer te betalen om dat te kunnen volhouden. Daar zal ik VN overigens niet mee kunnen redden.

Met het verdwijnen van VN zal overigens ook weer een stuk WWII verdwijnen. Geschiedenis. Erfgoed. Opgegeten door de tijd die maar één kant uitgaat. En dat is nooit terug.

Afscheid van een weekblad. Afscheid van VN. Wie volgt?